سرمقاله ویژه هماهنگ‌کننده‌مقیم : «نشستی برای آینده» و وعده‌ای برای یک ساختار چندجانبه جدید

روزی که یادآور یک حقیقت مهم است: هیچ کشوری به تنهایی نمی‌تواند چالش‌های کنونی را حل کند. در مقابل، ما باید با همدیگر برای راه‌حل‌های مشترک، متناسب با شدت چالش‌هایی که جوامع ما با آن روبرو هستند، همکاری کنیم.

همان‌طور که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد اخیراً اظهار داشت، «جهان ما با چالش‌هایی بنیادین روبه‌روست، اما جامعه جهانی بیش از هر زمان دیگری در طول ۷۵ سال گذشته پراکنده‌ و متفرق‌ شده است». این واقعیت هشدار دهنده، نتیجه سال‌ها فجایع ویرانگر ساخته دست بشر، و بلایای طبیعی پیش روی انسان است. درگیری، جنگ، بی‌اعتمادی و تفرقه باعث رنج و درد بسیار زیادی می‌شود: از غزه تا اوکراین و سودان و بسیاری از دیگر نقاط جهان.

بسیاری از کشورها هنوز هم می‌توانند تأثیر منفی همه‌گیری کووید – ۱۹ را احساس کنند که با بحران هزینه‌های زندگی و آسیب‌پذیری در تأمین غذا و انرژی تشدید شده است. بحران سیاره‌ای سه‌گانه تغییرات اقلیمی، از دست دادن تنوع زیستی و آلودگی، تهدیدی جدی برای بقای نسل امروز و آینده است. ما با یک اپیدمی جهانی از اطلاعات نادرست و اخبار جعلی روبه‌رو هستیم که به نوبه خود اعتماد به نهادهای جهانی را تضعیف کرده و بر بی‌ثباتی افزوده است.

مؤسسات بین‌المللی ما برای دوران گذشته- حدود ۸۰ سال پیش و در پایان جنگ جهانی دوم- طراحی شده‌اند و دیگر به طور کامل بازتاب‌دهنده واقعیت‌های سیاسی و اقتصادی امروز نیستند.

 بشریت در بسیاری از جبهه‌ها با طوفانی عظیم مواجه است و ما باید این مسیر را با بازسازی اعتماد، و گرد‌ هم آمدن حول راه‌حل‌های مشترک تغییر دهیم.

برای تحقق این چشم‌انداز، و در پاسخ به درخواست‌ کشورهای عضو سازمان ملل متحد، دبیر کل این سازمان، برگزاری «نشستی برای آینده» را در سپتامبر ۲۰۲۴ (مهر ماه ۱۴۰۳) در نیویورک پیشنهاد کرده است.

این رویداد، فرصتی تکرارنشدنی در هر نسل برای اصلاح و تقویت ساختار چندجانبه جهانی است و ما را در مسیر صحیح به‌ سوی آینده‌ای پایدار و عادلانه برای همه سوق می‌دهد. نتیجه اولیه این نشست توافقی اقدام-محور میان کشورها و در غالب «پیمانی برای آینده» خواهد بود. این پیمان پنج فصل خواهد داشت:

 ۱) توسعه پایدار و تأمین مالی برای توسعه

 ۲) صلح و امنیت بین‌المللی

 ۳) علم، فناوری و نوآوری

 ۴) جوانان و نسل‌های آینده

 ۵) تحول حکمرانی جهانی

موضوعات حقوق بشر و توانمندسازی زنان در تمامی فصول این پیمان مدنظر خواهد بود.

در حال حاضر، مذاکرات میان دولت‌ها درباره این پیمان در جریان بوده و سازمان ملل متحد به همراه کشورهای عضو، به افزایش همت و حرکت برای این نشست متعهد است تا از تغییرات مورد نیاز نظام چندجانبه ما اطمینان حاصل کنند.

دبیرکل برای حمایت از آماده‌سازی کشورهای عضو برای این نشست، پیشنهادات خود را در مجموعه‌ای از خلاصه-سیاست‌ها ارائه کرده  و به تفضیل به ایده‌هایی که ابتدا در «گزارش دستور کار مشترک ما» مطرح شده بود پرداخته است.

یک پیمان بلندپروازانه منجر به اقدام برای داشتن یک سیستم مالی جهانی منصفانه و عادلانه، تعهد به سیاره‌ای امن، صلح‌آمیز و پایدار، فناوری در خدمت بشریت، و تعهد به حفاظت از منافع نسل‌های آینده و موارد دیگر خواهد شد. ملت‌ها باید فراتر از آرمان‌های متداول رفته و برای اتخاذ تصمیماتی ضروری جهت بهبود دنیایمان گرد هم آیند.

ایران، به‌عنوان یکی از اعضای بنیانگذار سازمان ملل متحد، می‌تواند در طیف وسیعی از موضوعات و مسایل نقشی مهم ایفا کند، کشورها را گرد هم آورده و حمایت سیاسی برای نیازهای ضروری مردم و کره زمین را سامان دهد. در ماه‌های آینده، سازمان ملل متحد در ایران مجموعه فعالیت‌هایی را برای افزایش آگاهی در مورد این نشست سازماندهی خواهد کرد.

به گفته دبیرکل سازمان ملل متحد، «ما در یک نقطه عطف تاریخی هستیم...انتخاب‌ها و عدم انتخاب‌های امروز ما می‌تواند منجر به زوال بیشتر، یا پیشرفت به سوی آینده‌ای سبزتر، بهتر و امن‌تر شود».