ایران، دومین کشور میزبان با بالاترین جمعیت پناهندگان

تهران: گزارش تعیین‌کننده سالانه آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد (کمیساریا) موسوم به روند جهانی بی‌جاشدگی اجباری نشان می‌دهد که تا پایان سال ۲۰۲۲ میلادی تعدادی افرادی که بر اثر جنگ، آزار و اذیت، خشونت و نقض حقوق بشر بی‌جاشده‌اند به رقم بی‌سابقه ۱۰۸/۴ میلیون نفر رسیده که این عدد ۱۹/۱ میلیون نفر بیشتر از سال گذشته است، در حالی که تعداد بی‌جاشدگان در سال گذشته نیز رکوردی بی‌سابقه بود.

کمیساریا امروز اعلام کرد جنگ تمام‌عیار در اوکراین به همراه دیگر درگیری‌ها در نقاط مختلف و دگرگونی ناشی از شرایط اقلیمی در سطح جهانی به این معنا بود که در سال گذشته آدم‌ها بیش از هر زمان دیگری از خانه‌ خود جدا شدند و همین نیاز به اقدامی سریع و دست‌جمعی در جهت کاهش عوامل و تاثیرات بی‌جاشدگی را موکد می‌سازد.

تخمین‌ها برای تعداد پناهندگان افغانستانی بسیار بیشتر از این اعداد در سال ۲۰۲۲ میلادی بود زیرا آمار به دست‌رسیده از افغانستانی‌های حاضر در جمهوری اسلامی ایران در نتیجه برنامه سرشماری که دولت این کشور انجام داده، اصلاح‌شده است. ایران پس از ترکیه با حضور بیش از ۳،۴ میلیون نفر پناهنده و افرادی با وضعیت مشابه به پناهندگان، حالا دومین کشور میزبان با بالاترین تعداد پناهندگان در سطح جهانی ست. علاوه بر این ایران میزبان بالغ بر ۱/۱ میلیون فرد افغانستانی با وضعیت اقامتی متفاوت است که این شامل ۳۶۰،۰۰۰ افغانستانی با اجازه سکونت در ایران، ۲۶۷،۰۰۰ فرد دارای گذرنامه خانواری و ۵۰۰،۰۰۰ افغانستانی فاقد مدرک است.

فیلیپو گراندی، کمیسر عالی آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد گفت: «این آمار و ارقام به ما نشان می‌دهد که برخی افراد برای درگیری عجله دارند و برای یافتن راه‌حل کُند هستند. عواقبش ویرانی، بی‌جاشدگی و فلاکت برای میلیون‌ها انسانی است که مجبور می‌شوند وطن خود را ترک کنند.»

این آمار و ارقام همچنین اثبات کرد این بی‌جاشدگی چه با ابزار اقتصادی یا چه با نرخ جمعیت اندازه‌گیری شود، کشورهایی با درآمد کم یا متوسط مانند ایران میزبان بیشترین تعداد افراد بی‌جاشده باقی می‌مانند. ۴۶ کشور با کمترین میزبان توسعه‌یافتگی تنها ۱،۳درصد از تولید ناخالص داخلی بهره می‌برند درحالیکه همین کشورها میزبان بیش از ۲۰ درصد از تعداد کل پناهندگان هستند.

تامین بودجه برای وضعیت‌های بیشمار بی‌جاشدگی همچنان به کندی صورت می‌گیرد درحالیکه نیازها رو به افزایش است. امسال تا این لحظه کمیساریا در ایران تنها ۲۳ درصد از بودجه ۱۱۴/۱ میلیون دلاری موردنیاز خود را دریافت کرده، بودجه‌ای که برای پاسخ به نیازهای بشردوستانه افغانستانی‌ها و جوامع میزبان آنها لازم است.

سیاست‌های فراگیر ایران در قبال پناهندگان به این افراد دسترسی به آموزش، خدمات درمانی و فرصت‌های معیشتی را فراهم کرده است. از سال ۲۰۱۵ میلادی ایران به کودکان افغانستانی در سن تحصیل اجازه داده تا فارغ از وضعیت اقامتی‌شان به مدرسه – در سطح ابتدایی و متوسطه – بروند. در حال حاضر بیش از ۸۰۰،۰۰۰ کودک افغانستانی در مدارس ایران ثبت‌نام کرده‌اند و در کنار کودکان ایرانی تحصیل می‌کنند.

چنین اقدامات پیشرویی گواهی بر تعهد ایران بر فراگیری و همبستگی و اطمینان از این امر است که هیچ کودکی به دلیل بی‌جاشدگی اجباری از تحصیل باز نمی‌ماند. ایران با فراهم کردن فرصت‌ها و حمایت برابر آینده‌ای روشن‌تر را برای افراد بی‌جاشده ایجاد می‌کند و الگویی الهام‌بخش برای کشورهای دیگر است. با این حال به حمایت بیشتر مخصوصا در زمینه آموزش و خدمات درمانی نیاز است تا اطمینان حاصل شود که افغانستانی‌های بی‌جاشده که رفاهشان در خطر است به کمک و حمایت کافی دسترسی داشته باشند.

گراندی افزود: «انسان‌ها در سراسر دنیا با ادامه حمایت و کمک به افراد نیازمند، مهمان‌نوازی مثال‌زدنی در قبال پناهندگان از خود نشان می‌دهند. اما حمایت بین‌المللی بسیار بیشتر و تقسیم بار مسئولیت مناسب‌تری لازم است، به‌ویژه برای کشورهایی که میزبان بیشترین تعداد افراد بی‌جاشده در دنیا هستند. بیش از هر چیز باید اقدامات وسیع تری برای پایان دادن به درگیری‌ها و از بین بردن موانع انجام شود تا پناهندگان راه‌حل‌های ماندگاری برای بازگشت به وطن به شکل داوطلبانه، در امنیت و همراه با کرامت داشته باشند.»

گزارش روند جهانی شش ماه پیش از مجمع جهانی پناهندگان آغاز شده. مجمع جهانی پناهندگان گردهمایی با اهمیت است که در ژنو انجام می‌شود و فعالین مختلفی را برای یافتن راه‌حل‌های جدید برای افرادی مجبور به ترک خانه‌های خود شده‌اند و میزبان‌های آنها و همچنین نهادینه کردن همبستگی با این افراد به دور هم جمع می‌کند.

پایان

برای اطلاعات بیشتر در رابطه با این موضوع لطفا با دنیا اسلم خان به ایمیل khand@unhcr.org یا شماره 989912058010+ تماس بگیرید.