معرفی برنامه دبیر کل سازمان ملل متحد برای رفع پیامدهای بالقوه ویرانگر اجتماعی-اقتصادی ناشی از کووید-۱۹

تهران ۱۴ فروردین  ۱۳۹۹ (مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد) -- بیماری ویروس کرونای جدید (کووید-۱۹) با به نابودی کشاندن زندگی ها و معیشت مردم، در حال ضربه زدن به هسته جوامع است. اثرات بالقوه طولانی مدت این ویروس بر اقتصاد وکشورها وخیم است.

دبیر کل سازمان ملل متحد در گزارشی جدید با عنوان مسئولیت مشترک، همبستگی جهانی: واکنش به پیامدهای اجتماعی-اقتصادی کووید-۱۹، همگان را به اقدام جمعی در راستای رفع این پیامدها و کاستن از اثرات منفی آن بر مردم فرا می‌خواند.

این گزارش در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک در ۳۱ مارس ۲۰۲۰ برابر با ۱۲ فروردین ۱۳۹۹ به وسیله آنتونیو گوترش رونمایی شد. در این گزارش آمده است سرعت و مقیاس شیوع، شدت موارد، و از هم گسیختگی اجتماعی و اقتصادی ناشی از کووید-۱۹ را توصیف می نماید که تا کنون، زندگی ۳۳ هزار و ۲۵۷ نفر را به کام مرگ کشانده، ۶۹۷ هزار و ۲۴۴ مورد ابتلای تأیید شده در ۲۰۴ کشور، ناحیه و قلمرو به همراه داشته است. (منبع: سازمان جهانی بهداشت، ۳۱ مارس ۲۰۲۰)

دبیر کل سازمان ملل متحد اظهار داشت: «کووید-۱۹ بزرگترین آزمونی است که از زمان تشکیل سازمان ملل متحد، با یکدیگر با آن رو به رو شده ایم. این بحران انسانی، اقدام سیاستی هماهنگ، قاطع، فراگیر و نوآورانه از سوی اقتصادهای پیشروی جهان، همچنین بیشترین حمایت مالی و فنی از فقیرترین و آسیب پذیرترین مردم و کشورها را می طلبد.»

گزارش مزبور، در پی آن ارائه می شود که صندوق بین المللی پول (IMF) اعلام نمود جهان وارد رکودی به بدی (رکود) ۲۰۰۹ یا بدتر از آن شده است. این گزارش خواستار واکنش چندجانبه گسترده، هماهنگ و جامع، به ارزشی معادل با دست کم ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) جهانی شد.

نظام ملل متحد، و شبکه جهانی آن متشکل از دفاتر منطقه ای، زیرمنطقه ای و کشوری، که در راستای صلح، حقوق بشر، توسعه پایدار و اقدام بشردوستانه فعالیت می نمایند، تمام دولت ها و شرکا را از راه واکنش و بهبود، مورد حمایت قرار خواهند داد.  

به همین منظور، دبیر کل، صندوق واکنش و بهبود، ویژه کووید-۱۹ را برای حمایت از کوشش ها در کشورهای با درآمد پایین و متوسط راه اندازی نموده است. رویکرد این (صندوق)، ساختار تحول یافته سازمان ملل متحد را به وسیله واکنش چندبخشی هماهنگ بین چندین کارگزاری، مبتنی بر اولویت اقدامات ملی و محلی، در راستای رفع پیامدهای اجتماعی-اقتصادی ناشی از بحران کووید-۱۹ تقویت می‌نماید. تحقق این امر، با اتکا به رهبریِ کشوریِ هماهنگ کنندگان مقیم، و تیم های کشوری سازمان ملل متحد در دولت هایی صورت خواهد پذیرفت که از حمایتگری و توانایی توأم با سرعت عمل در خلال بحران، همچنین دوران بهبود، برخوردارند. 

نقشه راه مسئولیت مشترک و همبستگی جهانی، مستلزم موارد زیر است:

• جلوگیری از انتقال ویروس در راستای مهار همه گیری جهانی
• پاسداری از زندگی مردم و معیشت آنان 
• بهره گیری از آموزه های این بحران انسانی در راستای پی ریزی شرایطی بهتر

جلوگیری از انتقال ویروس در راستای مهار همه گیری جهانی

این گزارش هشدار می دهد در سازماندهی قدرتمندترین و پر تعامل ترین واکنش بخش سلامت که جهان تا کنون شاهد آن بوده است، زمانی برای از دست دادن وجود ندارد. کوشش چندجانبه به رهبری سازمان جهانی بهداشت، در راستای جلوگیری از انتقال، و متوقف ساختن همه گیری جهانی، باید به  قدرتمندترین شکل، مورد حمایت قرار گیرد. 

همزمان، نیاز مبرم به همکاری علمی در پژوهش برای (ساخت) واکسن و درمان های اثربخش وجود دارد. این مورد باید با تضمین دسترسی جهانی به واکسن ها و درمان در انطباق باشد. 

در سراسر گزارش، رویکردی مردم محور ارائه گردیده که مستلزم مشارکت جوامع تحت تاثیر کووید-۱۹، احترام به حقوق بشر و فراگیری، برابری جنسیتی همچنین شأن همگان است.

پاسداری از زندگی مردم و معیشت آنان 

با تصدیق این موضوع که بیماری های همه گیر می توانند نابرابری های موجود در جامعه را آشکار و وخیم‌تر سازند، این نقشه راه نشان می‌دهد حمایت در راستای کاستن از پیامدهای متعاقب بر زندگی مردم، معیشت آنان و اقتصاد، ضروری خواهد بود.   

گزارش مذکور، نمونه هایی از اقدامات قابل انجام از سوی کشورها همچون تخصیص مستقیم منابع به حمایت از نیروی کار و خانوارها، ارائه بیمه سلامت و بیکاری، افزایش گستره حمایت اجتماعی، و پشتیبانی از کسب و کارها در راستای پیشگیری از ورشکستگی‌ها و از دست رفتن مشاغل را برمی‌شمارد.

این گزارش، قویاً تصدیق می کند زنان و دختران باید در این واکنش نقش آفرینی داشته باشند و لازم است از فرصت های جوانان، که به گونه ای جدی تحت الشعاع قرار گرفته اند، پاسداری به عمل آید.

بهره گیری از آموزه های این بحران انسانی در راستای پی ریزی شرایطی بهتر

جهان در مسیر بهبود خود، با یک انتخاب رو به رو خواهد بود. عقب گرد به سوی جهانی که پیش از این می شناختیم، یا برخورد قاطعانه با مسائلی که به گونه ای غیرضروری، همه را در برابر این بحران و بحران های آتی آسیب پذیر ساخته است.

این گزارش، نویدبخش آن است که آموزه های به دست آمده از این بحران انسانی، می تواند به ایجاد  نظام های سلامت قدرتمندتر، کاهش تعداد افرادی که در فقر مطلق بسر می برند، تا دستیابی به برابری جنسیتی و به کارگیری اقدام اقلیمی برای برخورداری از سیاره ای سالم همچنین ایجاد جوامعی منصف تر و تاب آور تر و تحقق میثاق های سند ۲۰۳۰ و ۱۷ آرمان توسعه پایدار ختم شود.

مشارکت برای پیشرفت

هیچ کشور و نهادی به تنهایی در برابر این همه گیری پیروز نخواهد شد. واکنشی موفقیت آمیز و بازپروری ، نیازمند همکاری و مشارکت های بین المللی در تمام سطوح هست – دولت ها در حال اقدام تنگانگ با جوامع هستند؛ بخش خصوصی در حال مشارکت برای یافتن مسیرهای خروج از این بحران است. مشارکت های مبتنی بر همبستگی، سنگ بنای پیشرفت خواهد بود.

جامعه مدنی، سازمان های زنان و مردمی ، سازمان های جامعه محور و سازمان های مبتنی بر ایمان نقشی اساسی ایفا خواهند کرد. این شبکه ها برای کمک به آسیب پذیرترین قشرها، در ایجاد فرصت های اقتصادی و معیشتی و تطبیق پاسخ ها با بستر جامعه فعال هستند. این سازمان ها در بسیاری از نقاط جهان، نخستین یا تنها مرجع اشخاص و خانواده ها هستند که به دنبال مقابله با تأثیرات کووید-۱۹ و بهبودی پیش رو هستند.

فراخوان برای اقدام

همه گیری کووید-۱۹ لحظه ای تعیین کننده برای جامعه مدرن است و تاریخ در مورد اثربخشی واکنش نه با اقدامات هر یک از بازیگران دولتی که به صورت جداگانه صورت پذیرفته است، بلکه با توجه به میزان هماهنگی جهانی واکنش در همه بخش ها در جهت نفع خانواده انسانی ما قضاوت خواهد شد.

سازمان ملل متحد و شبکه جهانی منطقه ای، فرعی وکشوری اش که برای صلح، حقوق بشر، توسعه پایدار و اقدامات بشردوستانه فعالیت می کنند به وسیله سازوکارهای هماهنگی تثبیت شده حمایت شده اند، با شرکای خود همکاری خواهند کرد تا اطمینان یابند که پیش از هر چیز جان ها  حفظ می شوند ، معیشت ها احیا می گرند و اقتصاد جهانی و مردمانی که خدمتگزارشان هستیم از این بحران قوی تر بیرون می آیند.

۱۲۹ هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل متحد و تیم های کشوری، سیاست جامع و پشتیبانی عملیاتی را در سطح ملی برای حمایت از رویکرد کل جامعه در کشورها ارائه خواهند کرد. با اقدامات صحیح، همه گیری کووید-۱۹ می تواند آغاز نوع تازه ای از همکاری های جهانی و اجتماعی باشد.

اقدامات پیشنهادی برای مقابله با تأثیرات کووید-۱۹:

۱. اقدامات جهانی برای همخوانی داشتن با بزرگی این بحران

•  دفاع و حمایت از اجرای یک بسته محرک انسان محور، نوآورانه و هماهنگ که به میزان دو رقمی در تولید ناخالص داخلی جهان می رسد.
• مقاومت در برابر تمایل توسل به اقدامات در جهت حمایت از تولیدات داخلی.
• انجام اقدامات صریح برای رونق بخشیدن به اقتصاد کشورهای در حال توسعه.

۲. بسیج منطقه‌ای

• رویکرد هماهنگ منطقه ای امکان بررسی جمعی تأثیرات، هماهنگی اقدامات پولی، مالی و اجتماعی و به اشتراک گذاری بهترین شیوه ها و درس های آموخته شده را فراهم خواهد کرد.
• اتخاذ سیاست های تجاری عدم ایراد صدمه، حفظ اتصال و اطمینان از هماهنگی پولی-مالی منطقه ای.
• مشارکت با بخش خصوصی مالی برای حمایت از کسب و کارها.
• پرداختن به چالش های ساختاری و تقویت چارچوب های هنجاری برای مقابله با خطرات فرامرزی.

۳. همبستگی ملی بسیار مهم است، زیرا نباید کسی نادیده انگاشته شود

• این همه گیری در حال ضربه زدن به اقتصاد جهانی ای است که هم اکنون نیز ضعیف و شکننده است. رشد جهانی در سال 2019 کندترین از زمان بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸/۲۰۰۹ بوده است. براساس برآوردهای سازمان بین المللی کار، جهان می تواند بین 5 تا 25 میلیون شغل را از دست بدهد.
• بکارگیری محرک های مالی و حمایت از افراد بیشتر آسیب پذیر.
• حفاظت از حقوق بشر و تمرکز بر شمول بیشتر آن.
• حمایت از شرکت های کوچک و متوسط.
• حمایت از کار شایسته.
• حمایت از آموزش.
• الویت قراردادن اقدامات یکپارچه اجتماعی.

برآوردهای اجتماعی و اقتصادی کووید-۱۹ از مارس ۲۰۲۰

از دست رفتن ۵ تا ۲۵ میلیون شغل (سازمان بین المللی کار)

خسارت ۸۶۰ میلیارد دلاری - سه تریلیون ۴۰۰ میلیارد  دلاری از درآمد ناشی از کار (سازمان بین المللی کار)

فشار رو به پایین ۳۰٪ - ۴۰٪ بر جریان های سرمایه گذاری مستقیم خارجی جهانی (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد) کاهش ۲۰٪-۳۰٪ در ورودی های بین المللی (سازمان جهانی گردشگری)

آفلاین شدن سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر (اتحادیه بین‌المللی مخابرات)

خارج بودن یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دانش آموز از مدرسه (یونسکو)