سال ۲۰۲۰، سال بین‌المللی بهداشت و سلامت گیاهان؛ حفاظت از گیاهان، حفاظت از زندگی است

سازمان ملل متحد سال ۲۰۲۰ را به نام سال بین المللی بهداشت و سلامت گیاهان نامگذاری کرده است. نامگذاری این سال به نام بهداشت و سلامت گیاهان فرصتی است منحصر به فرد در راستای اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی عمومی بر اهمیت حفاظت از گیاهان و توجه به آن به منظور پایان دادن به گرسنگی، کاهش فقر، حفاظت از محیط زیست و ارتقاء توسعه اقتصادی.

حفاظت از گیاهان، حفاظت از زندگی

گیاهان منبع هوایی هستند که ما تنفس می‌کنیم و همچنین بخش عمده‌ای از مواد غذایی که تغذیه می‌کنیم. با اینحال در اکثر مواقع به سلامتی آنها نمی‌اندیشیم. این امر می‌تواند نتایج ویرانگری به همراه داشته باشد. طبق برآورد سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، سالیانه بیش از ۴۰ درصد از محصولات کشاورزی در نتیجه خسارت آفات و بیماری‌های گیاهی از بین می‌روند که با توجه به درآمد حاصل از کشاورزی به عنوان عمده منبع درآمد در بین جوامع فقیر روستایی، خسارت حاصل شده پیامدی جز زیان جدی به بخش کشاورزی و بجا ماندن میلیون‌ها انسان گرسنه در پی نخواهد داشت.

سلامت گیاهان به طور چشمگیری در معرض خطر است. تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی، بوم‌سازگان یا اکوسیستم‌ها را تغییر داده است که نتیجه آن کاهش تنوع زیستی و تشکیل کُنام یا نیچ‌های جدید برای آفاتی است که می‌توانند تهدیدی برای سلامت گیاهان باشند. همزمان؛ حجم، تعداد سفرها و تجارت بین‌المللی در دهه گذشته سه برابر شده است که خود عاملی موثر در گسترش سریع آفات و بیماری‌ها در سراسر جهان قلمداد می شود و خسارت و زیانی جدی برای محیط و گیاهان بومی به همراه خواهد داشت.

حفاظت و تدبیر روش‌های پیش‌گیرانه از گیاهان در برابر آفات و بیماریه‌ا بسیار مقرون به صرفه‌تر از اتخاذ تدابیر اضطراری در زمان مواجهه با آسیب کامل گیاهان است. در اکثر مواقع ریشه‌کنی آفات و بیماری‌ها هنگامیکه بر بستر گیاه میزبان پایدار شده‌اند غیرممکن به نظر رسیده و مدیریت کنترل آنها را زمان‌بر و هزینه‌بر خواهد کرد. از اینرو، پیشگیری از بروز خسارت ناشی از حمله آفات و بیماری‌ها امری حیاتی در راستای جلوگیری از اثرات مخرب و ویرانگر آنها بر کشاورزی، معیشت و امنیت غذایی است. در نتیجه همه ما مسئولیم.

توجه به رویکردهای بوم‌شناختی

ما می توانیم با اتکا به روش‌های دوستدار محیط زیست مانند مدیریت تلفیقی و یکپارچه آفات، جمعیت آنها را کنترل کنیم. کاربرد این نوع از رویکردهای بوم‌شناختی در نتیجه یکپارچه‌سازی روش‌های متفاوت مدیریتی در راستای کشت گیاهان سالم و در عین حال به حداقل رساندن استفاده از آفتکش‌هاست. اجتناب از کاربرد مواد سمی در زمان کنترل آفات نه تنها منجر به حفاظت از محیط زیست خواهد شد، بلکه محافظت و حمایت از حشرات مفید نظیر گرده‌افشانها، دشمنان طبیعی، سایر موجودات مفید، انسان و حیوانات را به همراه خواهد داشت.

همه ما نقشی بر عهده داریم

  - همگی نیازمندیم که در هنگام سفر و عبور از مرزهای جغرافیایی کشورها، از جابجائی و به همراه داشتن گیاهان یا فرآورده‌های گیاهی خودداری کنیم.

  - افراد شاغل در صنعت حمل و نقل بایستی از عدم جابجائی آفات و بیماری‌های گیاهی توسط خطوط هوایی، زمینی و دریایی اطمینان حاصل کنند.

  - دولت‌ها بایستی حمایت بیشتری را به سازمان‌های ملی و منطقه‌ای حفاظت از گیاهان اختصاص دهند که خط مقدم مبارزه با آفات و بیماری‌های گیاهی هستند.

توصیه‌های کلیدی

برای پایان بخشیدن به گرسنگی و دستیابی به اهداف توسعه پایدار در سلامت گیاهان بکوشید 

گیاهان بیش از ۸۰ درصد از مواد غذایی که می‌خوریم را تشکیل میدهند. با اینحال همواره تحت حمله آفات و بیماری‌ها قرار داشته و این هجوم سالیانه بین ۲۰ تا ۴۰ درصد از محصولات کشاورزی را از بین می‌برد. این امر منجر به از بین رفتن غذای مورد نیاز میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شده، تاثیر منفی بر تنها منبع درآمد جوامع فقیر روستایی گذاشته و به از دست رفتن محصول و تجارت حاصل از آن می‌انجامد. سیاست‌ها و عملکردهای مورد نیاز در راستای ارتقاء سلامت و بهداشت گیاهان امری است بنیادی و اساسی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار به خصوص اهدافی که بر زدودن گرسنگی، سوء تغذیه و کاهش فقر و سایه تهدید آن بر محیط زیست استوارند.

هنگام عبور از مرزهای جغرافیایی کشورها مراقب جابه‌جایی گیاهان و فرآورده‌های آنها باشید

هنگام سفر همواره به قوانین و مقررات مربوط به جابه‌جایی گیاهان و فرآورده‌های گیاهی توجه کرده و از اخذ گواهی بهداشت گیاهی توسط مراجع ذیربط اطمینان حاصل نمایید. این امر به کاهش انتشار آفات و بیماری‌های گیاهی که می‌تواند خطر بالقوه‌ای برای امنیت ملی غذایی، اقتصاد و محیط زیست باشند کمک می‌کند. از آنجائیکه بسته‌های پستی به راحتی می‌توانند قوانین رایج گواهی بهداشت گیاهی را دور زده یا نادیده بگیرند هنگام سفارش و خرید آنلاین یا پستی گیاهان و فرآورده‌های گیاهی جانب احتیاط را رعایت نمایید.

با تکیه بر استاندارهای بین‌المللی بهداشت گیاهان، تجارت مطمئنی از گیاهان و فرآورده‌های آنها داشته باشید

بسیاری از کشورها برای دستیابی به اقتصادی پایدار به تجارت گیاهان و فرآورده‌های آنها وابسته‌اند. با اینحال، این تجارت می‌تواند خطر گسترش آفات و بیمارهای گیاهی را افزایش داده و به طور جدی به تنوع زیستی گیاهان آسیب رساند. به منظور تجارت ایمن گیاهان، رعایت و اجرای استانداردهای بین المللی بهداشت گیاهی مانند کنوانسیون بین‌المللی حفظ نباتات IPCC و فائو توصیه می‌شود. رعایت این اصول از تاثیر منفی آفات و آفتکش‌ها بر سلامت انسان، اقتصاد و محیط زیست کاسته و کنترل آنها را در برابر انتشار، بدون نیاز به وضع قوانین و مقررات غیرضروروی برای تجارت، آسان‌تر می‌کند.

همزمان با حفاظت از محیط زیست، گیاهان را نیز سالم نگاه دارید

تغییرات اقلیمی در کنار فعالیت‌های انسانی بوم‌سازگان را به نحوی تغییر داده‌اند که منجر به ایجاد کنام یا نیچ‌های جدید و مطلوب برای آفات و بیماری‌های گیاهی شده و طغیان جمعیت آنها را به همراه داشته است. این امر علاوه بر تهدیدی برای محیط زیست به نحوی بر کاهش تنوع زیستی اثرگذار است. در زمان مواجهه با طغیان آفات و بیماری‌ها، کشاورزان بایستی در کاربرد و سیاستگذاران در ترویج روش‌های کنترلی دوستدار محیط زیست از جمله مدیریت تلفیقی آفات کوشا باشند.

 برای ظرفیت‌سازی و پژوهش در راستای ارتقاء سلامت گیاهان سرمایه‌گذاری کنید

دولت‌ها، قانونگذاران و سیاستگذاران بایستی در راستای ارتقاء و توانمندسازی سازمان‌های حفظ نباتات و سایر مؤسسات مرتبط اهتمام ورزیده، نیروی متخصص و منابع مالی مورد نیاز را در اختیارشان قرار دهند. علاوه بر این بایستی بر پژوهش‌های مرتبط با سلامت گیاهان و همچنین فناوری‌ها و روشهای نوآورانه سرمایه‌گذاری نمایند.

 سیستم‌های پیش‌آگاهی، پایش و هشدار زود هنگام را برای محافظت از گیاهان تقویت کنید

سیاستگذاران و دولت‌ها بایستی اطمینان حاصل کنند که تصمیمات آنها بر پایه آمار و اطلاعات درست استوار است. پایش منظم گیاهان و دریافت اطلاعات هشدار زودهنگام درباره تهدیدهای نوظهور و بالقوه می‌تواند به دولت‌ها، کارشناسان کشاورزی و کشاورزان در اتخاذ روش‌های منطبق بر حفظ و سلامت گیاهان یاری رساند.

برای کسب اطلاعات و دسترسی به منابع بیشتر درباره #سلامت_گیاه اینجا کلیک کنید.