گفتگوی منطقه‌‏ای در قالب پروژه اقدام جهانی علیه قاچاق انسان و قاچاق مهاجرین: به سوی ایجاد شبکه منطقه‏‌ای از زنان فعال در عرصه مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجرین

پروژه GLO.ACT با ایجاد این شبکه درصدد است زنان صاحب منصب و مردان مدافع حقوق زنان را، که در بخش های سیاست گذاری، قضایی، امور انتظامی، جامعه مدنی و سایر موقعیت های مربوطه فعالیت می کنند، شناسایی نماید تا از این مجرا تصور جمعی نسبت به زنان را متحول کند، به نحوی که زنان به جای آن که صرفاً قربانی این جرائم تلقی شوند، به عنوان عاملان قدرتمند تغییر شناخته شوند.

با همه گیری جهانی بیماری کووید-۱۹ و پیامدهای منفی شدید آن برای کشورهای جهان، نمی توان از تأثیر این همه گیری بر اقشار آسیب پذیر، از جمله قربانیان قاچاق انسان و مهاجرینی که در جریان قاچاق در معرض سوء استفاده بزهکاران هستند، غفلت نمود. با شیوع این بیماری، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، همانگونه که در گزارش اخیر خود اشاره نموده، در حال ارتقای قابلیت های موجود برای کمک به کشورها در ارزیابی تأثیر این بحران بر منابع قابل تخصیص به قربانیان، نیروهای انتظامی و دستگاه های قضایی است. یکی از نمودهای عینی و ملموس این فرایند، شبکه زنان است که از جمله به موضوع آسیب پذیری زنان نسبت به قاچاق انسان در شرایط شیوع گسترده بیماری مزبور، توجه دارد.

کووید-۱۹، نحوه کار کردن روزانه ما را تغییر داده؛ اما تغییری در عزم و اراده ما در راستای حمایت از تلاش های معطوف به برابری جنسیتی در سطح کشورها ایجاد نکرده است؛ تلاش هایی که نهایتاً به تأثیرگذاری بیشتر فعالیت های دولت ها در مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجرین، و تحقق عدالت برای قربانیان این جرایم منجر خواهد شد. این رویداد، نخستین تجربه دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در برگزاری وبینار در سطح چند کشور و به چند زبان مختلف بود، که در آن بیش از ۵۰ میهمان از ۸ کشور و ۵ منطقه جغرافیایی و زمانی مختلف شرکت کردند؛ امری که از موفقیت اولیه در تأسیس این شبکه حکایت می کند.

در سخنان افتتاحیه این وبینار، خانم خجسته فنا ابراهیمخِل، سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در وین، به نقش اساسی زنان در توسعه جوامع بر مبنای صلح و  انصاف و برابری اشاره کرده و گفت: «من افتخار دارم که به عنوان یکی از قهرمانان برابری جنسیتی در این وبینار شرکت کنم. توانمندسازی زنان یکی از اولویت های دولت افغانستان بوده و مبارزه با قاچاق انسان نیز بسیار حائز اهمیت است. برای من باعث افتخار است که نقشی در این شبکه ایفا کنم، و شما می توانید روی من به عنوان یکی از اعضاء شبکه در درازمدت حساب کنید». خانم هارمکه کرویتوف، مدیر طرح و برنامه از اداره کل همکاری و توسعه بین‌المللی کمیسیون اروپا، توضیح داد که حقوق زنان و برابری جنسیتی بخشی از ارزش های اساسی اتحادیه اروپا است. ایشان همچنین از دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد تقدیر نمود که با برگزاری این نشست آنلاین و فراهم کردن زمینه مشارکت گسترده در این رویداد مهم، توانسته در این دوره پر چالش، چنین فرصت مغتنمی برای GLO.ACT فراهم کند.

پس از سخنان افتتاحیه، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، و سازمان بین‌ المللی مهاجرت، به عنوان شرکای اجرایی پروژه GLO.ACT نمایی کلی از رویکرد این پروژه به توانمندسازی زنان ارائه نمودند، که از یک سو شامل تلاش برای ایجاد و تقویت یک فضای مساعد برای زنان جهت تصدی موقعیت های تصمیم گیری بوده، و از یک سو مبتنی بر به رسمیت شناختن این واقعیت است که درک صحیح از روندهای حساس به ملاحظات جنسیتی، نقشی اساسی در موفقیت پروژه خواهد داشت. جلسه افتتاحیه با سخنان خانم حُسنا جلیل، معاون وزیر کشور افغانستان، و خانم افشان تحسین، رئیس کمیسیون ملی حقوق کودک در پاکستان، به پایان رسید. خانم جلیل در سخنان خود تعهد دولت افغانستان به از میان بردن ساختارهای منجر به جرم را تکرار، و بیان نمود: «تقویت اجرای حقوق زنان از دغدغه های اصلی ماست.» خانم تحسین نیز درباره تأسیس و شروع فعالیت شبکه زنان اشاره کرد: «این گامی درست، در جهتی درست و در زمانی درست است.»

یکی از اهداف شبکه زنان آن است که اعضاء در قالب این شبکه بتوانند درباره چالشها و فرصت هایی که پیش روی خود می بینند، با یکدیگر تبادل نظر کنند. در پرتو این هدف کارگروه برابری جنسیتی در دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد و مشاور منطقه ‏ای پروژه GLO.ACT، به طور جداگانه برخی از بهترین تجارب از شبکه های مشابه و درس های آموخته از فعالیت های سابق را مطرح نموده و بر اهمیت فرایند آموزش مستمر تأکید کردند.

پس از این مرحله شرکت کنندگان صحن اصلی را ترک کرده و به اتاق های بحث گروهی رفتند و درباره بعضی از چالش هایی که پیشتر توسط خود آنان، شناسایی شده بود، گفتگو کردند. شرکت ‏کنندگان عالی رتبه از وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران، با مشارکت فعال و ارزنده در بحث کشوری، توصیه ها و نقطه نظرات خود را با همکاران دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد  در جمهوری اسلامی ایران مطرح نمودند. پس از بازگشت به صحن اصلی، نمایندگان هر یک از گروه ها، گزارشی از یافته ها و توصیه های خود را به اطلاع حاضرین رساندند. خانم ایمه کومری، هماهنگ کننده پروژه GLO.ACT، در سخنان پایانی خود ضمن سپاسگزاری از شرکت کنندگان به خاطر مشارکت و فعالیت ارزشمندشان در این رویداد، خاطرنشان نمود که GLO.ACT توصیه های دریافتی از شرکت کنندگان را مد نظر قرار داده و سعی خواهد کرد که فعالیت شبکه زنان را طی مراسمی در ژوئن ۲۰۲۰ (تیر ماه ۱۳۹۹) رسماً آغاز نماید.

***

اقدام جهانی علیه قاچاق انسان و قاچاق مهاجرین (GLO.ACT Asia and the Middle East) یک پروژه چهارساله (۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲) مشترک بین اتحادیه اروپا و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، با بودجه ۱۲ میلیون یورو است که با مشارکت سازمان بین‏ المللی مهاجرت اجرا می شود.

حامی مالی این پروژه اتحادیه اروپا است.