هر فنجان چای راوی یک داستان است

چای، نوشیدنی‌ای است که از برگ‌های گیاه «کاملیا سینِسیس» تهیه می‌شود و پس از آب، پرمصرف‌ترین نوشیدنی در جهان به شمار می‌رود.

در ایران، چای فراتر از یک نوشیدنی است؛ چای زبان مهمان‌نوازی ماست، بهانه‌ای برای با هم بودن، نمادی برای گرامی‌داشت لحظات خاص و پلی است میان نسل‌ها برای پاسداری از سنت‌ها.

اما پشت هر فنجان چای، یک کشاورز، یک زن و یک خانواده ایستاده‌ است، بخشی از ۱۳ میلیون نفری که معیشت‌شان به چای گره خورده است. چای، که تنها در مناطق محدودی رشد می‌کند، با هر برداشت، زندگی کشاورزان خُرد و جوامع محلی را سرپا نگه می‌دارد.

امروزه، تغییرات اقلیمی این مسیر را سخت‌تر از همیشه کرده است. به همین دلیل، برنامه توسعه سازمان ملل متحد در کنار کشاورزان، در سراسر جهان و همین‌جا در ایران کار می‌کند تا منابع آب حفظ شود، کشاورزی پایدارتر شود و این معیشت‌ها تداوم یابد.

امسال، روز جهانی چای بر نقش پررنگ زنان در صنعت چای تمرکز دارد. این روز همچنین فرصتی است برای گرامیداشت میراث فرهنگی، فواید سلامتی و اهمیت اقتصادی چای — در حالی که بر ضرورت تولید پایدار آن، از مزرعه تا فنجان، تأکید می‌شود تا منافع چای برای مردم، فرهنگ‌ها و محیط زیست، برای نسل‌های آینده حفظ شود.

چای و تغییرات اقلیمی

تولید چای به‌شدت به شرایط اقلیمی و محیطی حساس است. تغییرات دما و الگوهای بارش، همراه با افزایش وقوع سیلاب‌ها و خشکسالی‌ها، هم‌اکنون بر میزان برداشت، کیفیت محصول و قیمت چای اثر گذاشته است؛ موضوعی که کاهش درآمد و تهدید معیشت روستاییان را در پی داشته است. با پیش‌بینی تشدید این تغییرات اقلیمی، ضرورت اقدام فوری برای سازگاری، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. همزمان، نیاز به مشارکت در کاهش تغییرات اقلیمی با کم کردن انتشار کربن ناشی از تولید و فرآوری چای نیز بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.

بنابراین، کشورهای تولیدکننده چای باید چالش‌های ناشی از تغییرات اقلیمی را چه در زمینه سازگاری و چه در کاهش اثرات، به‌طور یکپارچه در استراتژی‌های ملی توسعه چای خود لحاظ کنند.