مدیریت پسماند پایدار در سمنان

از سال ۲۰۲۰، یونیدو (UNIDO) به‌طور مستمر در جهت تقویت تاب آوری و پایدارسازی مهمانشهرهای پناهندگان از طریق پروژه‌های نوآورانه همسو با راهبردهای دولت میزبان و اهداف توسعه پایدار فعالیت داشته است. بر این اساس، طرح جاری « مدیریت پسماند پایدار در مهمانشهر سمنان» که در قالب پروژه « توسعه مهمانشهرهای پایدار در جمهوری اسلامی ایران » با حمایت دولت کره جنوبی در حال اجرا می‌باشد، قصد دارد تا با ترویج فرآیندهای بازیافت زباله و کمپوست، محیط‌زیست‌پایدار را توسعه داده و تاب آوری و حفاظت محیط‌زیست در مهمانشهر سمنان را تقویت نماید.
در تاریخ ۱۷ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴، دوره آموزش جامع مدیریت پسماند با تأکید بر کمپوست‌سازی خانگی از طریق روش ورمی‌کمپوست در مهمانشهر سمنان و برای پناهندگان برگزار شد. در این دوره آموزشی، ۱۳۳ پناهنده با شور و اشتیاق شرکت کردند که از این میان ۱۲۷ زن و ۶ مرد از گروه‌های سنی مختلف حضور داشتند. ۳۴ نفر (تقریباً ۱۶٪) در گروه سنی ۱۳ تا ۲۵ سال، ۴۴ نفر (نزدیک به ۲۰٪) در گروه سنی ۲۶ تا ۳۵ سال و ۵۵ نفر (حدود ۲۵٪) در رده سنی ۳۶ تا ۵۸ سال شرکت نمودند که نشان‌دهنده مشارکت گسترده و متنوع جامعه در نسل‌های مختلف بوده است.
در این دوره آموزشی، شرکت کنندگان یاد گرفتند که چگونه پسماندهای آلی را از طریق ورمی‌کمپوست به کود ارزشمند تبدیل کنند. این آموزش ها به ترویج دفع پایدار پسماندها و افزایش بهره‌وری کشاورزی در منزل کمک می‌نماید. بسیاری از شرکت‌کنندگان علاقه‌مندی خود را برای پیاده‌سازی این روش‌ها ابراز نمودند. روش‌هایی که به طور قابل توجهی به کاهش پسماند، بهبود امنیت غذایی و ترویج حفاظت از ‌محیط زیست در جامعه‌شان کمک می‌کند.

یکی از داستان‌های الهام‌بخش در این پروژه، تجربه مژده، دختر ۱۳ ساله، جوان‌ترین شرکت‌کننده پناهنده در این دوره آموزشی است. او با اشتیاق زیادی خواهان یادگیری روش‌های تبدیل پسماندهای آلی به کود ارزشمند بود و شور و شوق فوق‌العاده‌ای برای به‌کارگیری روش‌های زیست‌محیطی نشان داد. مژده گفت: "من می‌خواهم به جامعه‌ام کمک کنم با بازیافت پسماندها و تمیزتر کردن محیط زیست‌مان. باور دارم که حتی افراد جوان هم می‌توانند تغییر ایجاد کنند. این پروژه همچنین فرصتی به من داده تا مهارت‌های جدیدی کسب کنم و با دیگران ارتباط برقرار کنم، که به من کمک می‌کند هم از نظر شخصی و هم اجتماعی رشد کنم." علاقه و تعهد او نشان‌دهنده این است که چگونه اعضای جوان جامعه در پذیرش مسئولیت‌های مربوط به پایداری پیشگام شده و دیگران را به دنبال‌کردن این مسیر ترغیب می‌کنند. شور و اشتیاق او پتانسیل توانمندسازی جوانان را به‌عنوان محرک‌های تغییرات مثبت در جوامعشان برجسته می‌کند.

این دوره آموزشی بازخوردهای بسیار مثبتی داشت، به‌طوری که حدود 52% از شرکت‌کنندگان محتوا را "بسیار خوب" ارزیابی کردند و تقریباً 54% از مهارت‌ و دانش مدرس ابراز خرسندی نمودند. بیشتر افراد احساس کردند که این جلسه انتظارات آنها را برآورده نموده و از قابل فهم بودن مطالب ارایه شده، قدردانی کردند. به‌طور کلی، بازخوردها نشان‌دهنده رضایت از نحوه برگزاری دوره، برخورد مربیان و موفقیت‌آمیز بودن آن است و اثربخشی برنامه و تمایل جامعه به مشارکت در اقدامات پایدار را تایید می‌نماید. این نتایج همچنین نشان می‌دهد که جامعه‌ علاقمند به فراگیری مهارت‌های جدید است که این موضوع برای توانمندسازی پناهندگان، نه تنها در جهت بهبود شرایط زندگی بلکه برای تبدیل شدن به سفیران پایداری پس از بازگشت به سرزمین خود، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

به‌واسطه اقداماتی مانند آموزش مدیریت پسماند، اعضای جامعه شاهد بهبودهای ملموسی در برخورد با محیط زیست‌ و شرایط زندگی خود هستند. یونیدو برنامه دارد تا در سال ۲۰۲۵ و پس از آن، این طرح‌ها را به دیگر مهمانشهرها گسترش دهد و تاب آوری و حس مسئولیت‌پذیری در زمینه حفاظت از محیط‌زیست را در میان پناهندگان تقویت نماید. 
در ادامه این تلاش‌ها، یونیدو در قالب این پروژه در حال اجرای راه‌حل‌هایی مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر در مهمانشهرهای سمنان و تربت‌جام می باشد. نصب دو نیروگاه خورشیدی با ظرفیت هر یک kWp ۲۰۰ ، برای تأمین برق پاک و مطمئن برای مهمانشهرهای هدف از جمله طرح های انرژی های تجدیدپذیر بوده که توسط یونیدو در حال اجرا می باشد. هدف از اجرای این طرح‌ها، کاهش وابستگی به منابع انرژی سنتی، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و بهبود شرایط زندگی پناهندگان و جامعه میزبان است. با ادغام فناوری‌های تجدیدپذیر، این پروژه در مسیر توسعه پایدار، حمایت از استقلال انرژی، کاهش تکیه بر منابع سنتی و تقویت تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی در منطقه گام برمی‌دارد.