پناهندگان خیاط تولید ماسک را طی همه‌گیری کرونا در ایران افزایش می‌دهند

رویا پارچه سفید را زیر سوزن می‌گذارد و با فشار پدال چرخ خیاطی‌اش، آخرین ظریف کاریهای دوخت ماسکی که در دست دارد را تمام می‌کند. در اطراف او، ردیف به ردیف پناهندگان دیگری هم به چشم می‌خورند که در حال تولید ماسک هستند – وسیله پیشگیری که خیلی مورد توجه بود و به دلیل پاندمی سرسخت بیماری کووید-۱۹ جز واجبات شده. جمهوری اسلامی ایران با تدابیر جدید مرتبط با سلامت که اخیراً برای جلوگیری از گسترش این ویروس در نظر گرفته شده است در حال مقابله با ویروس جدید کرونا است.

رویا ۲۰ ساله، روی کوک‌هایی که می‌زند تمرکز دارد و می‌گوید: «من افتخار می‌کنم که می‌توانم نقش مهمی در مبارزه با بیماری کرونا داشته باشم. هرماسکی که می‌دوزم، به این فکر می‌کنم که ممکن است خودم یا افرادی که می‌شناسم از آن استفاده کنند، بنابراین مطمئن می‌شوم که از بهترین کیفیت ممکن برخوردار باشد.»

رویا همراه با حدود ۵۰ پناهنده زن دیگر در یک کارگاه خیاطی در مهمانشهر سروستان، در استان فارس واقع در جنوب ایران کار می‌کند. این کارگاه توسط آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد (کمیساریا) تأسیس شد و بعدا توسط سازمان برنامه جهانی غذا گسترش یافت. این کارگاه، خط تولید خود را در ابتدای پاندمی به تولید ماسک‌های بهداشتی تغییر داد و نه تنها مثالی است برای مشارکت مستقیم پناهندگان در مبارزه با بیماری کووید-۱۹، همچنین بیانگر تلاش آنها برای حفظ معیشت خود است.

از ماه فوریه، زمانی که اولین موارد بیماری کووید-۱۹ در ایران به طور رسمی ثبت شد، رویا و سایر پناهندگان خیاط روزانه بیش از ۱۰،۰۰۰ ماسک تولید کرده‌اند که به ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی و بشردوستانه در سراسر کشور تحویل داده می‌شود.

از زمان شیوع همه‌گیری، کمیساریا برای حمایت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی، بیش از ۱۰۰ تن کمک‌های پزشکی را از طریق حمل و نقل هوائی وارد کشور کرده است. برنامه جهانی غذا نیر برای کمک به ایمن ماندن نیروهای بهداشتی در خط مقدم در ایران بیش از سه میلیون ماسک جراحی و ماسک N95 را به صورت هوائی وارد کشور کرده است.

با وجود تلاش‌های بی‌دریغ دولت ایران برای تقویت مراکز پزشکی و خدمات پزشکی جهت مبارزه با این ویروس، همواره حمایت‌های بیشتر لازم است.

رویا می‌گوید: «ما حتی در زمان تعطیلات نیز برای تولید این ماسک‌ها سخت تلاش کردیم. فقط امیدوارم که مردم همچنان ماسک بزنند و اقدامات پیشگیرانه بهداشتی را جدی بگیرند، در غیر این صورت تلاش‌هایمان به هدر می‌رود.»

مانند سایر نقاط جهان، بسیاری از افراد در ایران به دلیل تأثیرات ویرانگر اقتصادی-اجتماعی بیماری کووید-۱۹، مشاغل خود را از دست داده‌اند. به‌ویژه پناهندگان سخت آسیب دیده‌اند چون معمولاً متکی بر مشاغلی متزلزل و غیررسمی هستند. کمیساریا تخمین می‌زند که نان‌آور اصلی خانواده در تقریباً  یک سوم کل خانوارهای پناهنده در ایران بیکار مانده‌اند. بسیاری از پناهندگانی که پیشتر نیز برای تامین هزینه‌های خود دچار مشکل بودند، اکنون تأمین هزینه‌های زندگی خود را دشوارتر می‌بینند.

رویا می‌ترسید که تنها منبع درآمد خود را از دست بدهد – او تنها ۲۰ سال سن دارد و نان‌آور اصلی خانواده‌اش است. او توضیح می‌دهد که «پدر من سالخورده و بیمار است و دیگر قادر به  کار کردن نیست. مادرم نیز پیشتر در کارگاه خیاطی مشغول به کار بود، اما دچار مشکلات شدید گردن و زانو شده و دیگر نمی تواند مانند گذشته کار کند. آسوده خاطرم که در دوران شیوع بیماری  همواره توانسته‌ام به خانواده‌ام کمک کنم.»

والدین رویا حدود ۳۰ سال پیش، پس از هدف قرار گرفتن و کشته شدن چندین عضو از خانواده‌اشان توسط طالبان، از غزنی، شهری در مرکز افغانستان، فرار کردند. رویا و چهار خواهر و برادرش همگی در ایران متولد شده‌اند. رویا مایل بود پس از اتمام دوره دبیرستان برای تحصیل در رشته طراحی وارد دانشگاه شود، اما هزینه‌های آن بسیار بالا بود.

«من از آرزوهایم دست نکشیده‌ام، اما در حال حاضر، اولویت برای من این است که مطمئن باشم خانواده‌ام در حد مایحتاج اولیه زندگی‌اشان فراهم  باشد.»

در حال حاضر، او با حقوقی که دریافت می‌کند به پدر و مادر و سه خواهر و برادر کوچکترش کمک می‌کند.

ایران میزبان نزدیک به یک میلیون پناهنده است که بیشتر آنها افغانستانی بوده و از درگیری چهار دهه گذشته در افغانستان به دنبال امنیت هستند. در حالی که اکثر پناهندگان در ایران در شهرها و روستاها زندگی می‌کنند، حدود سه درصد از آنها مانند رویا و خانواده‌اش در  مهمانشهرها سکنی دارند.

در این مهمانشهرها، کمیساریا و برنامه جهانی غذا با هماهنگی اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی اقلام بهداشتی از جمله صابون و محلول ضدعفونی‌کننده دست، ماسک و دستکش بین پناهندگان توزیع کرده‌اند، تا آنها بتوانند در حد امکان در مقابل بیماری کووید-۱۹ مصون بمانند.

به لطف حمایت سخاوتمندانه حامیان مالی از جمله اداره کل همکاری‌ها و توسعه بین‌المللی اتحادیه اروپا (DEVCO) و جمهوری کره، این کارگاه خیاطی تجهیز شد و به پناهندگان آموزش‌های لازم ارائه  شد.

کمیساریا و برنامه جهانی غذا جهت افزایش اعتمادبه‌نفس  پناهندگان و به دست آوردن مهارت‌های درآمدزا به فعالیت‌های حمایت از معیشت پناهندگان ادامه می‌دهند و این امر باعث می‌شود تا آنها بتوانند از خانواده خود در کشور میزبان و در صورت مساعد شدن شرایط در کشور خودشان حمایت بهتر به عمل آورند.

در سراسر کشور، پناهندگانی مانند رویا به روش‌های مختلفی به مبارزه با بیماری کووید-۱۹ می‌پردازند. در حالی که عده‌ای در حال دوخت و دوز ماسک و تجهیزات حفاظتی بیشتری هستند، برخی دیگر پرستارانی هستند که به‌طور خستگی‌ناپذیری به درمان بیماران مبتلا به بیماری کووید-۱۹ می‌پردازند و برخی دیگر نقشی اساسی در اطمینان از دسترسی پناهندگان افغانستانی و جامعه میزبان آنها به آخرین اطلاعات مربوط به اقدامات بهداشتی دارند.

رویا می‌گوید: «من آرزوی جهانی بدون بیماری کووید-۱۹ را دارم، اما تا زمانی که این پاندمی ادامه داشته باشد، ما برای کمک به جامعه خود و ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی ماسک تولید خواهیم کرد تا در کنار هم بتوانیم با بیماری کووید-۱۹ مبارزه کنیم.»