بر اساس گزارش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، کووید-۱۹ مسیر جریان های غیر قانونی مواد مخدر را تغییر می دهد

مواد مخدر صنعتی، همچون متامفتامین، بیش از سایر انواع مواد مخدر از طریق هوا بین قاره ها قاچاق می شود. بنابراین، محدودیت های ایجاد شده در مسافرت های هوایی تأثیر شدیدی در حمل این محموله غیرقانونی داشته است. بخش عمده ای از کوکائین از طریق دریا قاچاق می شود و در طول این همه گیری محموله های بزرگ همچنان در بندرهای کشورهای اروپائی شناسائی می شوند.

تاکنون، هروئین بیشتر از راه زمین قاچاق شده است. اما به دلیل این همه گیری، با توجه به میزان کشفیات مواد افیونی در اقیانوس هند، به نظر می رسد در حال حاضر برای قاچاق هروئین بیشتر از مسیرهای دریائی استفاده می شود.

با این وجود، قاچاق کانابیس مثل هروئین یا کوکائین تحت تأثیر قرار نگرفته است، چرا که از آنجائی که تولید آن نزدیک به بازارهای مصرف کننده انجام می شود، قاچاقچیان کمتر به حمل و نقل  طولانی و بین منطقه ای این ماده مخدر متکی هستند.

روندهای مصرف مواد

بسیاری از کشورها کمبود مواد در سطح خرده فروشی را گزارش کرده اند. این خود ممکن است منجر به کاهش مصرف شود، اما فقط برای موادی که به صورت تفننی مصرف می شوند.

هر چند، در مورد هروئین کمبود در عرضه می تواند منجر به مصرف مواد زیان آور تولید داخل شود – کمبود هروئین توسط کشورها در اروپا، آسیای جنوب غربی و آمریکای شمالی گزارش شده است و برخی کشورها در اروپا نسبت به شیفت مصرف به فنتانیل و مشتقات آن هشدار داده اند.

افزایش در مصرف تولیدهای داروئی همچون بنزودیازپاین ها هم گزارش شده است، که پیش از این در برخی مناطق قیمت آنها دو برابر شده است. یک الگوی مصرف زیان بار دیگر که در اثر کمبود مواد مخدر بروز کرده است، افزایش در تزریق مواد مخدر و به اشتراک گذاردن ابزار تزریق است، که این خود خطر گسترش بیماری هائی همچون اچ آی وی/ایدز، هپاتیت C و خود کووید-۱۹ را بالا می برد. خطر مصرف بیش از حد مواد مخدر نیز ممکن است میان کسانی که مواد تزریق می کنند و آنهائی که به کووید-۱۹ مبتلا هستند، افزایش پیدا کند.

روندهای تولید مواد مخدر

محدودیت های ناشی از تعطیلی می تواند مانع از تولید مواد افیونی در ماه های اصلی برداشت، مارس- ژوئن (اسفند- فروردین تا تیر- مرداد) در افغانستان شود. به دلیل کووید-۱۹، نیروی کار ممکن است مایل به سفر به مناطقی از کشور که خشخاش کشت می شود نباشند، که این موضوع خود می تواند برداشت امسال را تحت تأثیر قرار دهد.

از آنجائی که تولید کنندگان با کمبود بنزین مواجه شده اند، به نظر می رسد تولید کوکائین هم در کلمبیا با مشکل مواجه شده است. در حالی که در بولیوی، کووید-۱۹ توانائی دست اندرکاران کشوری را برای کنترل برداشت بوته های کوکا محدود کرده است، که این خود می تواند منجر به افزایش تولید کوکائین شود. هر چند، در پرو کاهش قیمت کوکائین از فرصت های قاچاق این ماده می کاهد. این امر در کوتاه مدت ممکن است باعث عدم تمایل به برداشت بوته های کوکا شود، اگرچه بحران اقتصادی در حال بروز، ممکن است کشاورزان بیشتری را مجبور به برداشت کوکا در تمام کشورهای اصلی تولیدکننده کوکائین کند.

کاهش در تجارت بین المللی در همه گیری رایج همچنین می تواند منجر به کمبود عرضه پیش سازهای لازم برای تولید هروئین و مواد مخدر صنعتی شود. برای مثال، به نظر می رسد عرضه محدود در مکزیک، تولید متامفتامین و فنتینیل را مختل کرده است، در حالی که در لبنان و سوریه بر تولید کپتاگون تأثیر داشته است.  از سوی دیگر کمبود متامفتامین به دلایل مشابه درجمهوری چک نیز دور از انتظار نیست.

در بلند مدت، رکود اقتصادی ناشی از همه گیری کووید-۱۹ می تواند منجر به یک دگرگونی عمیق و ماندگار در بازارهای مواد مخدر شود، که تنها با تحقیق بیشتر قابل درک خواهد بود. مشکلات اقتصادی حاصل از کووید-۱۹ می تواند افرادی که پیش از این در موقعیت ضعیفتری از لحاظ اقتصادی اجتماعی به سر می بردند را شدیدتر تحت تأثیر قرار دهد.

***

دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد داده ها را از مقامات دولتی، دفترهای کشوری خود، منابع باز، و رسانه ها جمع آوری می کند، که در گزارش کووید-۱۹ و بازارهای مواد مخدر به طور خلاصه آورده شده اند. بر اساس داده های جمع آوری شده، این گزارش شواهد و فرضیات دست اول را بدون هیچ گونه نتیجه گیری در اختیار می گذارد. هر گونه نتیجه گیری تنها در مرحله بعدی و پس از تحقیق عمیق میدانی امکان پذیر خواهد.

گزارش کووید-۱۹ و بازارهای مواد مخدر از لینک  زیر قابل دانلود است:

https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/covid/Covid-19-and-drug-supply-chain-Mai2020.pdf

****

برای اطلاع بیشتر:

برایان هنسفورد

رئیس بخش تبلیغات و اطلاع رسانی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد

موبایل: 3225-1458 (699-43+)

آدرس پست الکترونیک: brian.hansford@un.org