ترویج فرهنگ صلح با عشق و آگاهی

تهران ۲۰ فروردین ۱۳۹۹ (مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد) -- در مقدمه اعلامیه جهانی حقوق بشر بیان شده است که «عدم شناسایی و تحقیر حقوق بشر منتهی به اعمال وحشیانه ای گردیده است که روح بشریت را به عصیان واداشته و ظهور دنیایی که در آن افراد بشر در بیان و عقیده آزاد و از ترس و فقر فارغ باشند به عنوان بالاترین آمال بشر اعلام شده است.»  همچنین در ماده ۱ اعلامیه آمده است که «تمام افراد بشر آزاد به دنیا می آیند و از لحاظ حیثیت و حقوق با هم برابرند. همه دارای عقل و وجدان هستند و باید نسبت به یکدیگر با روح برادری رفتار کنند.»

وظیفه سازمان ملل متحد برای نجات نسل های آینده از مصیبت جنگ نیازمند تحول و حرکت به سوی فرهنگ صلح است. این فرهنگ متشکل از ارزش ها، رویکردها و رفتارهایی است که بازتاب دهنده واکنش های اجتماعی مبتنی بر اصول آزادی، عدالت و دموکراسی، حقوق بشر، بردباری و اتحاد است که خشونت را نفی می کند و از طریق گفتگو و مذاکره تلاش می کند تا با مقابله با ریشه های اصلی خشونت، از بروز مخاصمات پیشگیری کند و اجرای کامل تمام حقوق و اقدامات لازم برای مشارکت کامل جامعه خود در مسیر توسعه را تضمین می نماید.

مجمع عمومی با آگاهی به لزوم ایجاد شرایط با ثبات و روابط صلح آمیز و دوستانه مبتنی بر احترام به حقوق بشر و آزادی های اساسی برای همه بدون تبعیض نژادی، جنسیتی، زبانی و یا دینی، ۵ آوریل را روز بین المللی آگاهی اعلام کرد.

مجمع عمومی از همه دولت های عضو، سازمان های نظام ملل متحد و سایر سازمان های بین المللی و منطقه ای، همچنین بخش خصوص و جامعه مدنی متشکل از سازمان های مردم نهاد و افراد دعوت کرد تا فرهنگ صلح با عشق و آگاهی را از طریق آموزش و فعالیت های آگاهی بخش جمعی منطبق با فرهنگ، عادات و رسوم محلی، ملی و منطقه ای خود بسازند تا در نتیجه ، توسعه پایدار را پرورش دهند.

 -          

ریشه های فرهنگ صلح

مفهوم فرهنگ صلح از کنگره بین المللی "صلح در ذهن بشر" پدید آمد که توسط یونسکو در ساحل عاج در ژوئیه ۱۹۸۹ برگزار شد. از آن زمان به بعد، ترویج فرهنگ صلح بیش از پیش به عنوان هدف ارزشمند جامعه جهانی دیده شد. این مفهوم در حال تحول، فعالیت هایی را در سطوح و جوامع مختلف ایجاد کرد که در آن ها فرهنگ صلح با مشارکت کامل جامعه مدنی به تدریج ویژگی های یک جنبش جهانی را به خود می گیرد.

در نظام ملل متحد، این مفهوم به زمان تصویب اساسنامه یونسکو، یعنی بیش از پنجاه سال قبل، برمی گردد، که در آن از این سازمان خواسته شده بود تا حمایت های مربوط به صلح در ذهن بشر را ایجاد کند زیرا «صلحی که صرفاً براساس تمهیدات سیاسی و اقتصادی دولت ها بنا شود، صلحی نخواهد بود که بتواند حمایت متفق القول، پایدار و صمیمانه مردمان جهان را تأمین کند، و ... بنابراین برای اینکه صلح محتوم به شکست نباشد، باید براساس همبستگی فکری و اخلاقی بشر بنا گردد.»

ایجاد فرهنگ صلح

وظیفه ساختن فرهنگ صلح نیاز به یک اقدام جامع آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و مدنی دارد که در آن هر فرد چیزی برای یادگیری و چیزی برای اشتراک گذاری دارد. این اقدامات همه سنین و همه گروه ها را مورد توجه قرار می دهد. این راهبردی جهانی با ذهنیتی آزاد و با هدفی خاص است، یعنی ایجاد فرهنگ صلح جداناپذیر که در قلب و ذهن مردم ریشه داشته باشد. صلح، صرفا به معنای نبودن تفاوت ها و اختلافات نیست. صلح یک فرآیند مثبت، پویا و مشارکتی است که ذاتا با مردم سالاری، عدالت و توسعه برای همه پیوند خورده است که در آن تفاوت ها مورد احترام است، همه به گفتگو تشویق می شوند و اختلافات همیشه از طرق غیر خشونت آمیز به مسیری برای تعاون و مشارکت تبدیل می گردند.

براساس این تعریف مثبت و گسترده از صلح، فرهنگ صلح مجموعه ای است از ارزش ها، رویکردها، آداب و رسوم، شیوه های رفتاری و زندگی که بازتاب دهنده احترام به زندگی، احترام به بشریت و حقوق آنان، نفی همه اشکال خشونت، شناسایی حقوق برابر زنان و مردان، شناسایی حق آزادی بیان عقاید و اطلاعات، تعهد به اصول دموکراسی، آزادی، عدالت، توسعه برای همه، بردباری، همبستگی، کثرت گرایی و پذیرش تفاوت ها و فهم متقابل میان ملت ها، گروه های نژادی، دینی، فرهنگی و سایر گروها و افراد است.   

سازمان ملل متحد و فرهنگ صلح

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد و اتحاد تمدن های سازمان ملل متحد نقش مهمی در تقویت گفتگوهای بین فرهنگی ایفا می کنند. آن ها فعالیت های مربوط به فرهنگ صلح و عدم خشونت را هدایت می کنند و از طریق تعدادی از پروژه های عملی در حوزه جوانان، آموزش، رسانه و مهاجرت، تلاش می کنند تا با همکاری دولت ها، سازمان های بین المللی، بنیادها و گروه های جامعه مدنی،  فرهنگ صلح را ترویج کنند.