جلسات پیگیری تقویتی در مورد مداخلات روانی-اجتماعی، پیشگیری از بیش‌مصرفی کشنده، و مصاحبه انگیزشی

هران، 2 خرداد 1402- دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC) گام مهمی در رسیدگی به موضوع اختلالات مصرف مواد در میان زنان در ایران برداشته است. این سازمان با همکاری ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران (DCHQ)، مجموعه ای از کارگاه های آموزشی را با هدف ارائه مداخلات روانی - اجتماعی و حمایت اجتماعی از زنانی که با سوء مصرف مواد دست و پنجه نرم می کنند، برگزار کرده است.

آخرین مورد از این سری کارگاه‌ ها، جلسات تقویتی بود که بر سه حوزه کلیدی تمرکز داشت: اهمیت حمایت‌‌ های روانی - اجتماعی برای کمک به زنان برای ادغام مجدد در جامعه، تکنیک‌ های مصاحبه انگیزشی، و مراقبت‌ های ضروری و تمرین برای پیشگیری از بیش مصرفی کشنده. دو کارگاه قبلی در اواخر مهر و اوایل آبان ماه سال 1401 در تهران برگزار و توسط دو متخصص در این زمینه تسهیل شد: خانم لیلا ارشد، از پیشگامان به‌‌ نام توانبخشی زنان مبتلا به اختلالات مصرف مواد در ایران و دکتر ستاره محسنی فر، مربی دارای گواهینامه شبکه درمان (TreatNet) و کارشناس سابقUNODC  در ایران. دکتر حسین حسنیان مقدم، کارشناس، دانشیار و سم شناس بالینی، مبحث "پیشگیری و مدیریت بیش مصرفی مواد" را تسهیل کرد.

این کارگاه با پیامی از سوی نماینده‌‌ی کشوری UNODC در ایران، آقای الکساندر فدولوف آغاز شد که بر اهمیت آموزش عملی که مبنایی برای گنجاندن مطالب آموخته شده در فعالیت‌‌ های روزانه فراهم می کند، تأکید کرد. آقای فدولوف اظهار داشت که دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد اهمیت و الویت بسزایی بر ارتقای مهارت های مدیران، کارشناسان و ارائه دهندگان خدمات در گنجاندن محتوای آموزشی در کار روزانه خود قائل است. جلسات تقویتی فرصتی را برای شرکت کنندگان فراهم می کند تا در مورد تلفیق محتوای آموخته شده در فعالیت‌‌ های خود بحث کنند، مشکلات را حل کنند و با تسهیلگران، کارشناسان و همکاران در این زمینه تبادل تجربیات داشته باشند. آقای فدولوف بر اهمیت پرداختن به چالش‌ های منحصر به ‌فرد پیش روی زنان مبتلا به اختلالات مصرف مواد و نقش حیاتی مداخلات روانی - اجتماعی، مصاحبه انگیزشی و مدیریت بیش مصرفی کشنده را در درمان آن‌ ها تأکید کرد. وی بر تعهد دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد برای توسعه ظرفیت ‌های افرادی که در این زمینه کار می‌کنند و حمایت بهتر از زنان مبتلا به اختلالات مصرف مواد ، و نیز تعهد این سازمان به عملی کردن آنچه که می گوید و همکاری با شرکای ملی برای ایجاد تأثیر مثبت بر زندگی افرادی که تحت تأثیر این موضوع ضروری از لحاظ بهداشت عمومی قرار دارند، تأکید کرد. دکتر مجید قربانی، مدیرکل دفتر درمان و حمایت ‌‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر، بار دیگر تأکید کرد که موضوع مصرف مواد در میان زنان در سال ‌های اخیر به یک نگرانی فزاینده تبدیل شده که نشان دهنده گرایش به مواد مخدر است. عوامل اجتماعی-فرهنگی خاصی بر این روند نقش دارند و در نتیجه، مسئولیت بیشتری بر دوش دفاتر درمانی و سیستم‌ های حمایت اجتماعی برای رسیدگی به چالش‌ های پیش روی زنان مبتلا به اختلالات مصرف مواد وجود دارد. وی بر اهمیت پرداختن به جنبه های فرهنگی این مشکل و همچنین افزایش دانش و آگاهی در مورد این موضوع تأکید کرد.

در جلسه مداخلات روانی - اجتماعی، خانم ارشد مفاهیم و رویکردهای قبلی آموخته شده در آموزش اصلی را مرور کردند و شرکت کنندگان نظرات خود را از مراکز مربوطه به اشتراک گذاشتند. در این جلسه در مورد چالش‌ ها و راه‌ های پیش رو برای سهولت در معرفی رویکردهای روانی - اجتماعی به یک جمع بندی رسیدند. در جلسه بیش‌‌ مصرفی کشنده، دکتر حسنیان مقدم بر راهنمایی مداخله mhGAP برای اختلالات روانی، عصبی و مصرف مواد، ابزاری توسعه یافته توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای کمک به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی غیرتخصصی در تشخیص، درمان و مدیریت اختلالات مصرف مواد، تمرکز کرد. وی در مورد نحوه مدیریت اختلالات مصرف مواد، از جمله اختلالات مصرف الکل و مواد مخدر، راهنمایی هایی را برای ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ارائه کرد. دکتر حسنیان موضوعات مختلفی از جمله انجام ارزیابی مصرف مواد، ارائه مداخلات مختصر برای اختلالات مصرف مواد و مدیریت علائم ترک را پوشش داد. در آخر، دکتر محسنی فر با انجام بازی ایفای نقش، سعی در به کارگیری رویکردهای آموخته شده در دوره های آموزشی اصلی کرد تا مروری باشد بر مفاهیم آموخته شده در طول کارهای گروهی و بازی ها. شرکت کنندگان این نشست تجربیات خود را در مورد بکارگیری تکنیک های اصلی مصاحبه انگیزشی در مراکز مربوطه به اشتراک گذاشتند.

دفتر UNODC در ایران از جمعیت آسیب پذیر از جمله زنان مبتلا به اختلالات مصرف مواد از طریق جلسات آموزشی مناسب، افزایش ظرفیت ارائه دهندگان خدمات و کارکنان مراقبت های بهداشتی، و ارتقای آگاهی و آموزش در مورد اختلالات مصرف مواد، حمایت می‌‌کند. دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران با اتخاذ رویکرد مبتنی بر جنسیت و پرداختن به چالش های منحصر به فرد زنان مبتلا به اختلالات مصرف مواد به بهبود دسترسی به خدمات بهداشت روان کمک می‌‌کند و اطمینان حاصل می‌‌کند که جمعیت های آسیب پذیر مراقبت های مورد نیاز خود را دریافت کنند. از طریق این تلاش‌ها، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران تلاش می‌کند تا مراقبت ‌های بهداشت روانی فراگیرتر و عادلانه‌تر را برای همه، صرف‌ نظر از جنسیت، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، یا سایر عواملی که ممکن است موانعی برای مراقبت ایجاد کند، ارتقا دهد.