اقدامات فائو در راستای مقابله با بیابان زایی و خشکسالی در ایران

سازمان ملل متحد همه ساله در ۱۷ ژوئن با گرامیداشت «روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشکسالی» درصدد است تا آگاهی عمومی را نسبت به تلاش‌های بین‌المللی انجام شده در راستای این آرمان افزایش دهد.

شعار سال ۲۰۲۳ برای بزرگداشت این روز بر نقش و حقوق زنان در مدیریت پایدار سرزمین متمرکز است. به گونه ای که ضرورت احقاق حقوق سرزمینی زنان متضمن آینده ای پایدار برای همه است.

بیابان زایی و خشکسالی هر منطقه ای از کره زمین را تحت تاثیر قرار دهد و معیشت میلیون ها نفر را به خطر می اندازد. اثرات این پدیده به ویژه در مناطق خشک تا نیمه خشک مانند ایران نمود بیششتری دارد، یوباک دهوج جی سی نماینده موقت فائو در ایران طی پیامی اظهار داشت.در ادامه پیامی که در سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور توسط سرکار خانم نازی توکلی سرپرست موقت به نمایندگی از نماینده موقت فائو در ایران قرائت شد را می خوانید.

جمهوري اسلامي ايران با دارا بودن مناطق وسيع خشك و نيمه خشك، در حال مقابله و کنترل چالش های مهمی از جمله كم آبي، تخريب سرزمين، بيابان زايي، خشكسالي و طوفان هاي گرد و غبار می باشد. این چالش های مخرب محیط زیستی تأثیر قابل توجهی بر بخش کشاورزی دارد.از طرف دیگر، تخریب سرزمین و طوفان های گرد و غبار نیز نه تنها سلامت انسان ها را تهدید می کند، بلکه به بهره وری کشاورزی نیز آسیب می رساند.

بدیهی است که پدیده گرد و غبار اثرات اقتصادی شدیدی دارد و بخش های مختلفی از جمله کشاورزی، حمل و نقل و انرژی را تحت تاثیر قرار می دهد.به عنوان یکی از اولویت‌های فائو، پروژه همکاری فنی بین منطقه‌ای – «سرمایه‌گذاری و اقدامات برای افزایش تاب‌آوری در برابر طوفان‌های شن و گرد و غبار در کشاورزی» – فائو با همکاری سازمان منابع طبیعی "ارزیابی ریسک بلایای طوفان‌های شن و گرد و غبار در اهواز" را انجام داده است.

این پروژه به عنوان پایه ای برای توسعه به موقع، موثر و مناسب اقدامات آمادگی و واکنش در چارچوب یک طرح مدیریت بحران، به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از مدیریت ریسک بلایای  گردوغبار در کشاورزی اعم از زمین های زراعی و مرتعی انجام شده است.

صندوق جهانی محیط زیست (GEF) سهم قابل توجهی در تلاش جهانی برای مبارزه با بیابان زایی و خشکسالی دارد و پروژه های متعددی را در ایران تأمین مالی کرده است که تأثیرات مثبتی بر جوامع محلی داشته است.

برای مثال، پروژه هایی برای ترویج شیوه های مدیریت پایدار سرزمین، کاهش هدر رفت آب و افزایش ترسیب کربن مورد حمایت این صندوق قرار گرفته است. این اقدامات نه تنها تأثیر خشکسالی را کاهش داده است، بلکه انعطاف پذیری اکوسیستم ها را تقویت کرده و بهره وری اقتصادهای محلی را افزایش داده است.

یکی از این پروژه‌ها، پروژه "احیای مناطق جنگلی و زمین‌های تخریب‌شده با توجه ویژه به خاک‌های شور و مناطق مستعد فرسایش بادی (RFLDL) " است که با سرمایه‌گذاری مشترک صندوقGEF و FAO  با هدف احیای اکوسیستم‌های تخریب‌شده، کاهش تخریب زمین انجام می‌شود. این طرح در دو استان کرمان (شهرستان ریگان) و خراسان جنوبی (شهرستان سرایان) اجرا شده و تجربیات و آموزه های ارزشمندی کسب شده است که امید است در آینده در سایر مناطق نیز مورد استفاده قرار گیرد.

در پایان، همانطور که بشریت به سمت آینده ای پایدارتر حرکت می کند، ضروری است که همه ذینفعان با هم همکاری کنند تا چالش های ناشی از بیابان زایی و خشکسالی را برطرف کنند. لازم است یک رویکرد چند وجهی را اتخاذ کنیم که جنبه های اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی این مسائل را در نظر بگیرد. سازمان‌های بین‌المللی مانند FAO، GEF و UNCCD  می توانند از کشورهایی مانند ایران در تلاش‌هایشان برای مبارزه با بیابان‌زایی و خشکسالی و دستیابی به استفاده پایدار از زمین حمایت کنند. فائو اعتقاد دارد با همکاری یکدیگر می‌توانیم از منابع طبیعی محافظت کنیم، از معیشت مردم محافظت کنیم و آینده بهتری را برای نسل‌های آینده تضمین کنیم.