کمک فائو به ایران برای تهیه نقشه محصولات کشاورزی در شبکه آبیاری دشت قزوین

این فعالیت از این جهت حائز اهمیت است که بدون در اختیار داشتن نقشه‌های به‌روز و قابل اتکا از محصولات کشاورزی، تکیه بر نتایج مدل‌ها و روش‌‌های به‌کار برده شده برای اجرای حسابداری آب میسر نبوده وهمچنین نمی‌توان بهره‌وری آب محصولات کشاورزی را برآورد و پایداری آب را ارزیابی کرد. بر همین اساس و از طریق بهره مندی از یافته های جدید سنجش‌ازدور تصاویر ماهواره‌ای، به‌ویژه تصاویر ماهواره سنتینل (Sentinel)، دو نقشه محصولات کشاورزی شبکه آبیاری دشت قزوین برای سال زراعی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ (از ۱۰ شهریور ۱۳۹۸ تا ۳۰ آبان ۱۳۹۹) در دست تهیه است.

نقشه محصولات کشاورزی تهیه‌شده برای دو فصل مذکور، نمایی از محصولات کشت شده را در شبکه آبیاری دشت قزوین ارائه خواهد کرد. اولین نقشه فصلی محصولات کشاورزی، شامل محصولات کشت شده در پاییز سال ۱۳۹۸ است که در پایان فصل بهار ۱۳۹۹ برداشت شده‌اند. این نقشه شامل کلاس‌های مربوط به محصولات گندم، جو، یونجه، کلزا، اراضی آیش، باغات، تاکستان‌ها و سایر مناطق زیر کشت است. دومین نقشه فصلی محصولات کشاورزی نیز مشخص‌کننده محصولاتی است که در بهار و تابستان ۱۳۹۹ کشت شده و در پاییز این سال برداشت خواهند شد. این نقشه نیز شامل کلاس‌های ذرت، چغندر قند، سبزیجات فاریاب، اراضی آیش، باغات، تاکستان‌ها و سایر مناطق زیر کشت است.

روش‌شناسی تهیه نقشه محصولات کشاورزی

به‌منظور توسعه و تدوین بهترین روش ممکن برای تهیه نقشه محصولات کشاورزی، این پروژه بر استفاده از داده‌های ماهواره‌ای که به صورت رایگان قابل‌دسترس هستند، و به‌طور ویژه تصاویر ماهواره سنتینل، و دیگر داده‌های کمکی همچون مدل رقومی ارتفاع (DEM) و کاربرد ابزارهای متن‌باز برای پردازش تصاویر تمرکز دارد. در این خصوص، روش‌های مختلف طبقه‌بندی شئ‌گرا و پیکسل مبنای تصاویر مورد نظر قرار می‌گیرند. پس از ارزیابی دقت مدل‌های مختلف، بهترین روش طبقه‌بندی با بالاترین دقت بر اساس ویژگی‌های منطقه مورد مطالعه (شبکه آبیاری دشت قزوین) به کار برده می‌شود.

جمع‌آوری داده‌های میدانی

به‌عنوان بخشی از این مطالعه چندمرحله‌ای، سه دوره جمع‌آوری داده طی سه بازه زمانی مختلف طراحی شده است، شامل: ۱) دوره اوج سبزینگی محصولات پاییزه: ۲) دوره اوج سبزینگی محصولات بهاره؛ و ۳) دوره اوج سبزینگی محصولات کشت شده در قالب کشت دوم.

پیش از آغاز فاز اول عملیات میدانی، یک کارگاه سه‌روزه برای آموزش کارشناسان جمع‌آوری داده‌های زمینی برگزار شد. طی این دوره آموزشی، موضوعات مختلفی شامل مفاهیم و کاربرد عملی سنجش‌ازدور، سامانه موقعیت‌یاب جهانی (GPS) و اطلاعات کشاورزی در ارتباط با محصولات کشت شده در شبکه آبیاری دشت قزوین و همچنین پرسش‌نامه دیجیتال تهیه شده، مورد بحث و بررسی و آموزش قرار گرفتند.

به علاوه، آموزش عملی جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز بر اساس ابزارها و تکنیک‌های ارائه شده در یک منطقه به صورت آزمایشی انجام گرفت. در طی این آموزش عملی، شیوه نمونه‌گیری از محصولات کشاورزی، عکس‌برداری، ثبت موقعیت و شیوه مناسب تعامل با کشاورزان و اجتماعات محلی مورد نظر قرار گرفت. در پایان، تجهیزات نمونه‌گیری و توصیه‌های مورد نیاز در ارتباط با حفظ سلامت و ایمنی نیز در اختیار تیم‌های داده بردار زمینی قرار گرفت.

تا نیمه ابتدایی مهرماه ۱۳۹۸، دو مرحله از سه مرحله مربوط به عملیات زمینی انجام گرفته است و بیش از ۱۰۰۰ نمونه زمینی جهت به کارگیری در مدل توسعه یافته مربوط به تهیه نقشه محصولات کشاورزی جمع‌آوری شده است.

نقشه‌های نهایی محصولات کشاورزی

بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، پس از اتمام مرحله سوم جمع‌آوری داده‌ها، ارزیابی، کنترل و تصحیح داده‌های جمع‌آوری‌شده، به کارگیری روش‌های مختلف و بررسی دقت نتایج طبقه‌بندی، نقشه‌های نهایی محصولات کشاورزی با بالاترین دقت ممکن تا اوایل دی‌ماه سال ۱۳۹۹ آماده خواهند شد.

برای دسترسی به متن اصلی اینجا کلیک کنید.