سرمقاله ویژه هماهنگ‌کننده‌مقیم به مناسبت روز جهانی افراد دارای معلولیت

در سوم دسامبر (13 آذر)، در مراسمی که به مناسبت روز جهانی افراد دارای معلولیت توسط سازمان بهزیستی کشور برگزار شد، شرکت کردم.اینکه افراد دارای معلولیت در جایگاه اصلی این مراسم حضور داشتند بسیار الهام‌بخش بود و سخنرانی مرد جوانی که دچار اختلال گفتاری بود و نیازهای چندجانبه افراد دارای معلولیت در ایران را به روشنی بیان کرد، مرا عمیقاً تحت تأثیر قرار داد. همچنین اظهارات رئیس جمهور پزشکیان، در مورد تعهد راسخ دولت به خدمت‌رسانی به افراد دارای معلولیت، نویدبخش بود. این رویداد بر وظایف تک‌تک ما در قبال ایجاد جامعه‌ای باز ،  همه پذیر،  فراگیر و حمایت‌گر که در آن هر فرد دارای معلولیت بتواند به تمام توانمندی‌های خود دست یابد، تأکید می‌کرد.

کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت ، اولین معاهده جامع حقوق بشر در قرن بیست و یکم است.هدف این کنوانسیون«... ارتقاء، حمایت و تضمین بهره‌مندی کامل و برابر از تمام حقوق بشر و آزادی‌های اساسی توسط همه افراد دارای معلولیت و ترویج احترام به کرامت ذاتی آنان» است.

این کنوانسیون نشان‌دهنده یک تغییر الگوست و بر این اصل استوار است که همه افراد دارای معلولیت، همانند همه مردم، از حقوق و آزادی‌های برابر برخوردارند. این کنوانسیون اذعان می‌کند که معلولیت صرفاً یک مسئله بیولوژیکی نیست. این امر اغلب ناشی از نگرش‌های دیگران یا موانع محیطی است که افراد دارای معلولیت با آن روبرو می‌شوند. وظیفه هر یک از ماست که به این موانع اجتماعی رسیدگی کنیم و مشارکت و فرصت‌های برابری برای افراد دارای معلولیت در حوزه‌های مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی فراهم کنیم.

از این رو، موضوع روز جهانی افراد دارای معلولیت در سال جاری که «تقویت رهبری افراد دارای معلولیت برای آینده‌ای همه‌پذیر، فراگیر و پایدار» است،  خواستار مشارکت معنادار و حضور افراد دارای معلولیت در تمام عرصه‌های زندگی است که به نوبه خود جهانی عادلانه‌تر و برابرتری برای همه ما خواهد ساخت.

در ایران، خانواده سازمان ملل متحد - متشکل از ۱9 کارگزاری، صندوق و برنامه - با شرکای ملی برای حفظ حقوق و مشارکت همه‌پذیر افراد دارای معلولیت همکاری می‌کند. زمانی که یونیسف به برنامه‌های آموزشی کودکان دارای معلولیت کمک می‌کند، یا زمانی که سازمان بین‌المللی مهاجرت برای افراد دارای معلولیت جسمی، اندام مصنوعی فراهم می‌کند، زمانی که سازمان جهانی بهداشت ویلچر ارائه می‌دهد، یا زمانی که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد به نیازهای افراد دارای معلولیت در میان پناهندگان رسیدگی می‌کند - همه در راستای چشم‌انداز مشترک ما برای همکاری با ایران در جهت ایجاد جهانی با فرصت‌های برابر برای همه و «فراموش نکردن هیچ‌کس» است. ما معتقدیم که با تلاش‌های کوچک و ترغیب کننده، می‌توان بر موانعی که افراد دارای معلولیت را از دستیابی به توانمندی‌هایشان باز می‌دارد، غلبه کرد.

به گفته دبیرکل سازمان ملل متحد، آقای آنتونیو گوترش، «بیایید با افراد دارای معلولیت برای دستیابی به آینده‌ای همه‌پذیر، فراگیر و پایدار برای همه مردم همکاری کنیم.»

 این مقاله در روزنامه اعتماد به تاریخ 27 آذر 1403 چاپ شده است.