ایران و پاکستان توافق نمودند تا همکاری های منطقه ای خود را در زمینه مبارزه با مواد مخدر توسط دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد گسترش دهند

تهران، ۱۴ ژوئن ۲۰۲۳ ـ دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد در تعامل نزدیک با دولت های جمهوری اسلامی ایران و پاکستان، چهاردهمین نشست مقامات ارشد و نهمین نشست وزرا را در چهارچوب برنامه ابتکار سه جانبه، در تاریخ ۲۴-۲۳ خرداد ۱۴۰۲ (۱۳ و ۱۴ ماه ژوئن ۲۰۲۳)، در تهران برگزار نمود.

موقعیت جغرافیایی ایران و پاکستان، به عنوان همسایگان افغانستان که اصلی ترین تولیدکننده تریاک در قیاس جهانی ست، کماکان بغرنج است. در ژوئن ۲۰۰۷ و به منظور رسیدگی موثرتر به چالش قاچاق تریاک از افغانستان، دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد ساز و کار ابتکار سه جانبه را میان دستگاه های متولی کنترل موادمخدر و نهادهای مبارزه با مواد مخدر افغانستان، ایران و پاکستان بنا نهاد. این چتر ابتکار سه جانبه که توسط دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد تسهیل می گردید، بر تعامل عملیاتی سه کشور در شناسایی راه حل های میدانی برای تهدیدهای فراملی ناشی از قاچاق تریاک افغانستان در سطح جهانی و همچنین تغییر مسیر و قاچاق مواد شیمیایی پیش سازها هدف گذاری نمود.

هدف از پاسخ مورد توافق و اجرایی شده توسط سه کشور تحت چتر ابتکار سه جانبه، هدف قرار دادن، در مبدأ، قاچاق تریاک، مورفین و هروئین از منشأ افغانستان است، که دو سوم آن از طریق ایران و پاکستان به بازارهای منطقه و اروپایی و سایر نقاط جهان قاچاق می شود.

در طی این سالها، جمهوری های اسلامی ایران و پاکستان در تعاملی نزدیک و اجرایی، همکاری های دو جانبه مورد توافق طرفین همچون به اشتراک گذاردن اطلاعات و انجام عملیات های مشترک همزمان تحت این چارچوب منطقه ای، که توسط دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد تسهیل شده، را برنامه ریزی و اجرا می نموده اند. به عنوان مثال، بر اساس گزارش جهانی موادمخدر، در سال ۲۰۲۰ ایران ۴۷ درصد از هروئین و مورفین جهان از منشا افغانستان را کشف نموده، در حالیکه در همین بازه زمانی پاکستان ۲۹ درصد از هروئین و مورفین جهان را کشف نموده است.

تاکنون و پس از تسهیل امور توسط دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد، طرفین ۱۳ نشست مقامات عالی و ۸ نشست وزرا را برگزار نموده اند. در حاشیه شصت و ششمین اجلاس کمیسیون مبارزه با موادمخدر سازمان ملل متحد (۱۸-۱۴ مارس ۲۰۲۳)، دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر جمهوری اسلامی ایران و وزیر کنترل موادمخدر جمهوری اسلامی پاکستان ملاقات و توافق نمودند تا دور تازه‌ای از مذاکرات را در تهران برگزار نمایند.

در تاریخ ۲۳ خرداد (۱۳ ژوئن)، چهاردهمین نشست مقامات عالی در تهران برگزار گردید. جلسه مقامات عالی با اهداف (الف) تبادل افکار در خصوص تهدیدات و چالش ‌های موجود و نو ظهور، همچون روند رو به رشد تولید غیرقانونی و قاچاق تریاک، محرک ‌های نوع آمفتامین و مواد روانگردان جدید از افغانستان و (ب) ایجاد یک استراتژی مبارزه با موادمخدر میان ایران و پاکستان برای رسیدگی مؤثرتر به تهدیدات و چالشهای یاد شده برگزار شد. رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر ایران و رئیس نیروی مبارزه با موادمخدر پاکستان با یکدیگر ملاقات نمودند و هیئت های دو طرف تبادلات فنی در خصوص پیش نویس توصیه ها برای راه پیش رو در سال های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، که متعاقباً در روز بعد توسط نشست وزرا تأیید گردید، داشتند. به عنوان مثال، مقامات عالی گام های اتخاذ شده از ژوئن ۲۰۰۷ در چارچوب ابتکار سهجانبه به منظور مقابله با چالش ‌های ناشی از کشت، تولید و قاچاق مواد غیرقانونی با منشاء افغانستان، مبتنی بر اصل مسئولیت مشترک را یادآوری نمودند. ایشان بر اهمیت ارتقاء همکاری ‌های منطقه ای و بینالمللی به منظور مقابله با قاچاق موادمخدر با منشاء افغانستان در منطقه و نیز قاچاق پیشسازها از کشورهای تولیدکننده به داخل افغانستان تأکید نمودند.

نهمین نشست وزرا در تاریخ ۲۴ خرداد (۱۴ ژوئن) برگزار گردید. این نشست توسط دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر ایران و وزیر کنترل موادمخدر پاکستان افتتاح گردید. با تایید توصیهها که توسط نشست مقامات عالی پیشنهاد گردیده بودند، رؤسای دو هیئت گام های اتخاذ شده از ژوئن ۲۰۰۷ در چارچوب ابتکار سه‌ جانبه به منظور مقابله با چالش‌ های ناشی از کشت، تولید و قاچاق مواد غیرقانونی با منشاء افغانستان، مبتنی بر اصل مسئولیت مشترک را یادآوری نمودند. ایشان بر اهمیت ارتقاء همکاری های منطقه ‌ی و بین‌المللی به منظور مقابله با قاچاق موادمخدر در منطقه با منشاء افغانستان و نیز قاچاق پیشسازها از کشورهای تولیدکننده به داخل افغانستان تأکید نمودند. به علاوه، مقامات بلند پایه هر دو طرف جامعه بینالمللی را برای ارتقای کمک ‌های مالی و فنی و تخصیص فناوری های مرتبط مورد نیاز به جمهوری اسلامی ایران و پاکستان، به عنوان کشورهای خط مقدم، به منظور توقف مؤثرتر قاچاق مواد مخدر از منطقه به دیگر نقاط جهان ترغیب نمودند.

آقای اسکندر مؤمنی دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر جمهوری اسلامی ایران، در سخنانشان، بر اهمیت گشت ‌زنی ‌های مرزی تأکید کرد و بر همکاری های منطقه ای و بین المللی برای گسترش اقدامات علیه قاچاق موادمخدر از منشأ افغانستان ارج نهاد. ایشان ضمن خاطر نشان نمودن تعهد جاری مقامات ایران و پاکستان در ارائه پاسخی مشترک، بر پاسخگو نمودن مقامات حاکم بر افغانستان نسبت به کشت، تولید و قاچاق موادمخدر از افغانستان به ایران، پاکستان و سایر نقاط جهان تأکید کرد. جناب آقای نوابزاده شازین بوگتی، وزیر کنترل موادمخدر پاکستان بر تعهدات دولت پاکستان در انجام گشت‌زنی‌های مرزی صحه گذاشت، بر نیاز به کاهش تقاضا تأکید نمود و همچنین جامعه جهانی را به افزایش حمایت هایشان از برنامه منطقه ای دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد برای افغانستان و کشورهای همسایه به منظور تداوم همکاری های منطقه ای تحت چارچوب ابتکار سه جانبه تسهیل شده توسط دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد ترغیب نمود.

در حاشیه نشست‌های اصلی، وزیر کنترل مواد مخدر پاکستان دو بازدید جداگانه از مرکز ملی مطالعات اعتیاد ایران (اینکاس ـ مرکز منطقه ای توانمندسازی و تحقیقات) و مرکز بازپروری و درمان سروش داشت. در طی این بازدیدها، اطلاعات دقیقی در خصوص تحولات طرح ها و برنامه ‌ها در سطح ملی و همچنین پیشرفت پروژه ‌ها در سطح منطقه‌ ای در اختیار ایشان گذاشته شد. به علاوه، جناب آقای بوگتی با سردار سرتیپ احمد رضا رادان، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران نیز ملاقات نمود. ایشان تحولات در مرزهای بینالمللی ایران و پاکستان با افغانستان را بررسی و نیازمندی های نیروهای انتظامی و مرزی را برای قطع تهدیدات ناشی از قاچاق موادمخدر و انتقالشان از طریق آن مرزها خاطر نشان نمودند.

این جلسات توسط دفاتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران و پاکستان و در تعامل نزدیک با برنامه منطقه ای دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد برای افغانستان و کشورهای همسایه برنامه ریزی شد. ایشان با وزارت امورخارجه، ستاد مبارزه با مواد مخدر و پلیس مبارزه با مواد مخدر ایران، و وزارت امورخارجه، وزارت کنترل موادمخدر و نیروی مبارزه با مواد مخدر پاکستان تعامل و همکاری داشتند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر، لطفاً با مشخصات ذیل تماس حاصل نمایید:

مهراج سینگ، دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران

تلفن: ۸۱ ـ ۷۷ ۸۳ ۸۷ ۸۸ (۲۱ ـ ۰۰۹۸) فاکس: ۰۰ ۶۷ ۷۹ ۸۸ (۲۱ ـ ۰۰۹۸)

پست الکترونیکی: mehraj.singh@un.org