راه‌اندازی سامانه تلفنی ترک دخانیات در ایران با حمایت سازمان جهانی بهداشت

تهران، 8 تیر 1400 –طی مراسمی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سامانه تلفنی رایگان 4030 (داخلی 5) به منظور کمک به ترک دخانیات به طور همزمان با ارائه خدمات در63 کلینیک ترک دخانیات در سراسر کشور با حمایت سازمان جهانی بهداشت (WHO) راه‌اندازی شد.

این مراسم با حضور دکتر سید جعفر حسین نماینده سازمان جهانی بهداشت در ایران و اعضای تیم فنی آن سازمان، دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشتی وزارت بهداشت، و دیگر مسوولان وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، پزشکان و کارکنان مراکز جامع سلامت، کارکنان و اپراتورهای سامانه تلفنی و برخی دیگر از مسوولان سازمان جهانی بهداشت برگزار شد.

کلینک‌های ارائه خدمات ترک دخانیات در 63 دانشگاه علوم پزشکی در سراسر کشور و زیر نظر دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فعالیت خواهند کرد. این دفتر به منظور تقویت ارائه خدمات ترک دخانیات در کشور چندین پروژه مشترک نیز با همکاری ستاد کشوری کنترل دخانیات در دست انجام دارد که از آن جمله می‌توان به تقویت مدیریت خدمات ترک دخانیات، طراحی و راه اندازی سامانه تلفنی ترک سیگار، ظرفیت‌سازی کارکنان مراقبت‌های بهداشتی در مراکز جامع سلامت ارائه‌دهنده‌ خدمات ترک دخانیات، اشاره کرد.

ستاد کشوری کنترل دخانیات نیز با توجه به شیوع کوید 19 با همکاری و حمایت فنی سازمان جهانی بهداشت پروژه های مهمی شامل حذف پایدار عرضه قلیان از اماکن عمومی  سراسر  کشور و ابتکار شهر و روستای بدون دخانیات را در 63 شهر و 63 روستای و نیز ابتکار مدرسه و دانشگاه بدون دخانیات در کشور آغاز کرده است که در آنها خدمات ترک سیگار نقش اساسی را ایفا می کند.  ،

از آنجایی که بسیاری از کسانی که دخانیات مصرف می‌کنند، از مضرات و رابطه آن با بیماری‌ها اطلاع دارند و مایل به ترک سیگار هستند، دسترسی این گروه به خدمات ترک میزان موفقیت آنان را در ترک دخانیات افزایش خواهد داد. با توجه به اهمیت مساله، موضوع روز جهانی بدون دخانیات در سال 2021 خدمات ترک دخانیات بوده است.

با وجود نام گذاری  31 می 2021 (10 خرداد 1400) به عنوان روز جهانی بدون دخانیات،  فعالیت‌های مرتبط با این روز در قالب کمپینی به مدت یک سال ادامه خواهد یافت. سازمان جهانی بهداشت با همکاری کشورهای عضو کمیپین جهانی یک ساله را با هدف کمک به 100 میلیون نفر برای ترک دخانیات شروع کرده است.

در حال حاضر مصرف دخانیات عامل مرگ بیش از 8 میلیون فرد در دنیا است. بیش از 7 میلیون از این مرگ‌ها نتیجه مصرف مستقیم دخانیات و حدود 2/1 میلیون مرگ به علت مواجهه با دود دست دوم در مکان‌های عمومی است. طبق آمار جهانی، تقریبا 40 درصد نسل جوان در اماکن مختلف با دود دست دوم مواجهه می شوند.  

بر اساس مطالعه ملی عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر (STEPS 2016)، حدود 14 درصد جمعیت بالای 18 سال مصرف‌کننده دخانیات هستند. در سال 2016، حدود 3 درصد از نوجوانان 13 تا 15 ساله مصرف‌کننده سیگار و حدود 6 درصد از آنان مصرف‌کننده قلیان بودند. طبق یافته‌های این پژوهش، حدود 15 درصد از جمعیت بالای 15 سال در اماکن عمومی و 26 درصد نیز در خانه در معرض دود دست دوم قرار دارند.

سازمان جهانی بهداشت پیش‌بینی کرده است که اگر اقدامی برای کنترل و پیشگیری از مصرف دخانیات صورت نگیرد، تا پایان قرن حاضر یک میلیارد مرگ ناشی از دخانیات در دنیا رخ خواهد داد. همچنین، با تداوم اگر روند حاضر ادامه یابد، ایران یکی از کشورهایی خواهد بود که بیشترین نرخ مصرف دخانیات در چهل سال آینده را خواهد داشت.

همچنین، به منظور حفظ و ارتقای سلامت روان در جامعه، در این مراسم یک پلتفرم آنلاین خودارزیابی و خودمراقبتی روانی جهت تشویق عامه مردم به خودارزیابی سلامت روان و آموزش روش‌های خودمراقبتی راه‌اندازی شد. این پلتفرم از طریق آدرس https://self.salamat.gov.ir/mental/health-mental قابل دستیابی است.

شایان ذکر است، سامانه تلفنی رایگان 4030 (داخلی 5) که به منظور کمک به علاقه مندان ترک دخانیات راه اندازی شده، از ساعت 9 صبح تا 3 بعدازظهر پاسخگوی تماس شهروندان سراسر کشور است.